Rozum i wiara wobec problemów człowieka pozytywizmu: porównanie „Dumań pesymisty” Aleksandra Świętochowskiego z myślą Gilberta Keitha Chestertona

W niniejszej pracy autor stara się wskazać zależności zachodzące pomiędzy wiarą i rozumem, za kontekst rozważań przyjmując epokę pozytywizmu, jej filozofię i problemy. Głównym materiałem badawczym są „Dumania pesymisty” Aleksandra Świętochowskiego, uznane za trafne odzwierciedlenie problemów epoki, oraz eseistyka Keitha Gilberta Chestertona, który (w przeciwieństwie do Świętochowskiego) powołuje się często na argumenty odnoszące się do wiary. Praca stanowi próbę ukazania podejścia obu autorów do wiary i rozumu, jak również i ustalenia, w jakim stopniu wpływa ono na ich stosunek do problemów filozoficznych i społecznych drugiej połowy XIX wieku. Świętochowski trafnie diagnozuje problemy, jednak nie znajduje do nich rozwiązań. Mimo dogłębnej intelektualnej analizy rzeczywistości nie może sformułować filozofii praktycznej prowadzącej człowieka do szczęścia. Myśl Chestertona, chociaż niesatysfakcjonująca z punktu widzenia pozytywistycznego intelektualisty, zdaje się znajdować potwierdzenie w praktyce.