Samoocena a retrospektywna ocena postaw rodziców i temperament

W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o źródła różnic w wysokości samooceny jednostki. Pod uwagę brano zarówno czynniki konstytucjonalne – takie jak cechy temperamentu, jak i środowiskowe – związane ze środowiskiem rodzinnym. Brano pod uwagę również interakcję wymienionych czynników. Do postaw rodzicielskich użyto - Kwestionariusza Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców Plopy, cechy temperamentu badano kwestionariuszem Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu Zawadzkiego i Strelaua, natomiast przy diagnozie samooceny posłużono się Wielowymiarowym Kwestionariuszem Samooceny MSEI Epsteina i O’Briena w polskiej adaptacji Fecenec. Przeprowadzone badania pokazały, że czynnikiem najsilniej kształtującym poziom samooceny dziecka jest jego temperament, a jego cechy związane z większymi możliwościami przetwarzania stymulacji sprzyjają budowaniu wysokiej samooceny. Otrzymane wyniki sugerują również, że mniejszą rolę odgrywają postawy rodziców, te związane z wyrażaniem akceptacji i dawaniem autonomii sprzyjają budowaniu pozytywnego obrazu własnej osoby, a te związane z nieadekwatnymi i często zmieniającymi się wymaganiami to utrudniają. Omawiane wyniki badań dowodzą również konieczności dostosowania oddziaływań wychowawczych do temperamentu dziecka.