Budownictwo w Babilonii w okresie kasyckim

Celem niniejszej rozprawy doktorskiej jest opracowanie najważniejszych zagadnień związanych z budownictwem w Babilonii w okresie kasyckim. Obecny stan badań i opracowań archeologicznych nie pozwala nam jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jakie były cechy charakterystyczne budownictwa w Babilonii w tym okresie i czy znajdowały one analogie w późniejszych czasach i na sąsiednich terenach. Początkowe części dysertacji zawierają opis struktury organizacji społecznej w państwie Kasytów, krótki zarys historii politycznej i religii. Ważną część pracy stanowi omówienie domów mieszkalnych w kontekście sposobu życia ich mieszkańców oraz wcześniejszej tradycji budowlanej. Wiarygodna interpretacja materiału archeologicznego wiązała się z koniecznością przeanalizowania warunków klimatycznych i geograficznych panujących w późnym okresie epoki brązu, które miały bezpośredni wpływ na rozmieszczenie osiedli, a także na sposób i jakość zabudowy. Autor analizuje także przyczyny powstania niewielkiej liczby budowli pałacowych oraz różnice pomiędzy kompleksem pałacowym w Dur-Kurigalzu, a innymi mezopotamskimi założeniami pałacowymi. Podejmuje zagadnienia związane z pytaniem, dlaczego większość budynków o charakterze sakralnym została odbudowana, odnowiona i zrekonstruowana, a nie zbudowana od podstaw. Praca stanowi także próbę wyjaśnienia braku znalezisk archeologicznych identyfikowanych jako świątynie kasyckie oraz powodów, dla których w źródłach historycznych i archeologicznych zachowały się jedynie nieliczne ślady kasyckiego panteonu. Przedstawienia całego korpusu odkrytych dotychczas pozostałości budowlanych, pochodzących z Babilonii okresu kasyckiego, a także analogie i porównania z budowlami zarówno z terenu Elamu z okresu środkowoelamickiego, jak i z Asyrii z okresu środkowoasyryjskiego, zostały opracowane i zinterpretowane w sposób pozwalający uzyskać odpowiedzi na pytania związane ze wspomnianymi wcześniej zagadnieniami. W niniejszej pracy doktorskiej, w której wykorzystano również informacje pochodzące ze źródeł pisanych, znajduje się prezentacja, analiza (również w kontekście wcześniejszych, babilońskich cech budownictwa) i podsumowanie wszystkich znanych pozostałości domów, pałaców i świątyń pochodzących ze stanowisk z obszaru Babilonii w okresie kasyckim, jak również liczne tabele, schematy i bogaty materiał ilustracyjny. Dysertacja doktorska powstała w oparciu o najnowszy stan badań archeologicznych i stanowi jego podsumowanie.

The aim of this doctoral dissertation is to elaborate on the most important issues related to the architecture of the Kassite Babylonia. The current state of the archaeological research does not allow to find a definite answer to the question, what were the characteristic features of architecture in Babylonia during this period, and whether they had analogies in later times and in neighboring areas. The initial part of the dissertation contains a description of the structure of social organization of the state of Kassites, as well as a brief outline of political history and the religion of its founders. An important part of the thesis is the discussion of dwelling architecture in the context of the way of their residents’ living and of the earlier building tradition. A reliable interpretation of the archaeological remains requires the analysis of the environmental conditions prevailing in the late Bronze Age, which had a direct influence on the distribution of settlements, as well as on the construction patterns and quality of the domestic architecture. The author also analyzes the reasoning of creating only a small number of palatial buildings, and the differences between the palace complex in Dur-Kurigalzu and other Mesopotamian palaces. The study raises the query about the reasons why most of the sacred buildings were rebuilt, renovated or reconstructed but not built from scratch. The author also attempts to explain the lack of temples identified as “Kassite”, and the reasons why only a few traces of the Kassite pantheon are preserved in the historical and archaeological sources. The entire corpus of the hitherto revealed building remains from Kassite Babylonia, as well as its analogies from both Elam and Assyria territories of the Middle-Elamite and the Middle-Assyrian periods, were elaborated and interpreted in a way that allows answering the questions related to the aforementioned issues. The present dissertation, which also exploits information from written sources, contains a description, analysis (also in the context of earlier Babylonian construction features) and a summary of all identified remains of houses, palaces and temples originating from the area of the Kassite Babylonia, as well as numerous tables, diagrams and abundant illustrative material. The doctoral dissertation was based on the current state of archaeological research and constitutes its recapitulation.