Cysty Dinoflagellata górnego kampanu i najniższego mastrychtu profilu środkowej Wisły – taksonomia, stratygrafia, paleoekologia

Celem niniejszej pracy, na którą składa się cykl czterech artykułów opublikowanych w recenzowanych czasopismach, była analiza zespołów organicznych cyst Dinoflagellata pochodzących z utworów górnego kampanu i najniższego mastrychtu (górna kreda) profilu środkowej Wisły (centralna Polska), oraz ich interpretacja taksonomiczna, biostratygraficzna i paleoekologiczna. Wśród bogatych zespołów cyst Dinoflagellata (129 taksonów w randze gatunku lub podgatunku), cztery gatunki zostały zidentyfikowane jako nowe, mianowicie Callaiosphaeridium bicoronatum, Odontochitina dilatata, Oligosphaeridium araneum i Samlandia paucitabulata. Ponadto zaproponowany został jeden nowy status (Hystrichosphaeridium brevispinum) i nowa kombinacja (Glaphyrocysta pala). Analiza zasięgów stratygraficznych poszczególnych taksonów cyst Dinoflagellata umożliwiła stworzenie wysokorozdzielczego schematu biostratygraficznego, skalibrowanego ze schematami biostratygraficznymi (opartymi na małżach inoceramowych, amonitach, belemnitach i otwornicach), oraz magnetostratygrafią, zaproponowanymi wcześniej dla profilu środkowej Wisły. Porównanie zasięgów cyst Dinoflagellata z profilu Wisły z udokumentowanymi sukcesjami w innych regionach, umożliwiło korelacje biostratygraficzne z profilami Belgii, Holandii, południowych Niemiec, północnych Włoch, oraz z profilem stratotypowym granicy kampanu i mastrychtu w Tercis les Bains w południowo-zachodniej Francji. Analiza paleoekologiczna zespołów cyst Dinoflagellata i innych składników fitoplanktonu wykazała istnienie trendu zmian poziomu morza (najprawdopodobniej o eustatycznej genezie), oraz trendu zmian paleoklimatycznych, prawdopodobnie związanych z ochłodzeniem klimatu najpóźniejszej kredy, udokumentowanym w wielu rejonach świata. Rozpoznany trend palinofacjalny stanowi "echo" sedymentacji deltowej, jaka przypuszczalnie miała miejsce na pobliskim obszarze lądowym w późnym kampanie i wczesnym mastrychcie.

The aim of this work, composed of four peer-reviewed papers, was the biostratigraphic and palaeoecological analyses of organic-walled dinoflagellate cysts from the upper Campanian–lowermost Maastrichtian (Upper Cretaceous) of the Middle Vistula River section (central Poland). Among the rich dinoflagellate cyst assemblages (in total, 129 species- or subspecies-level taxa have been identified), four taxa (Callaiosphaeridium bicoronatum, Odontochitina dilatata, Oligosphaeridium araneum, and Samlandia paucitabulata) were described as new. Additionally, one new status (Hystrichosphaeridium brevispinum), and one new combination (Glaphyrocysta pala) were proposed. An analysis of the distribution of particular dinoflagellate cyst taxa enabled the development of a highly-resolved biostratigraphic framework, calibrated against other biozonal schemes (based on inoceramid bivalves, ammonites, belemnites, and foraminifers), and magnetostratigraphy, formerly established for the succession. A comparison of the Middle Vistula River record with the dinoflagellate cyst ranges documented in other successions enabled correlations with selected sections in Belgium, The Netherlands, southern Germany, northern Italy, and with the Campanian/Maastrichtian boundary stratotype section in Tercis les Bains, southwest France. A palaeoecological analysis of the dinoflagellate cyst assemblages and of other components of phytoplankton communities revealed a well-defined trend in sea-level fluctuations (likely of eustatic origin), and palaeoclimatic changes probably related to the latest Cretaceous cooling episode, as observed elsewhere. The trend in the palynofacies pattern likely reflect deltaic sedimentation that is assumed to have prevailed on adjacent land area during the late Campanian–early Maastrichtian time.