Nowe odsłony japońskiej sztuki Kanadehon chūshingura – Genroku chūshingura w teatrze kabuki i filmie

W poniższej pracy poddano analizie sposoby ukazywania znanej w Japonii historii o wendecie rōninów z Akō z 1703 roku. Scharakteryzowano konwencje i okoliczności powstania sztuki teatralnej z klasycznego repertuaru teatru kabuki - Kanadehon chūshingura (Wzór znaków kana, czyli skarbiec lojalności wasali), nazywanej popularnie Chūshingura. Stanowiło to dla autora punkt wyjścia do zbadania innych, wybranych adaptacji opowieści. Wskazano także na istotną rolę przemian ery Meiji w zreformowaniu teatru kabuki. Miały one pośredni wpływ w kształtowaniu się kolejnych odsłon Chūshingury. Kolejne zbadane w pracy odsłony opowieści o wendecie to odpowiednio: sztuka shin kabuki Genroku chūshingura (Skarbiec lojalności wasali w erze Genroku) autorstwa Mayamy Seiki, stworzona w latach 1934-1941, oraz powstały w 1941 roku film w reżyserii Mizoguchiego Kenjiego o tym samym tytule. W pracy opisano wyróżniki konwencji, stylu oraz techniki ujęcia nowych adaptacji opowieści o rōninach. Równie istotną kwestią poddaną analizie jest wpływ czynników historycznych oraz politycznych na ukształtowanie się tych dzieł oraz funkcje, jakie te utwory miały pełnić. Autor pracy wskazał także na przyczyny popularności treści Chūshingury, trwającej nieprzerwanie od XVIII wieku.

The objective of this study is to analyse the ways in which the well-known story of the 1703 Akō rōnin vendetta was portrayed in Japan. In this paper, both the conventions and the story of a classical kabuki theatre play, Kanadehon chūshingura (Copybook of the Treasury of Loyal Retainers), popularly known as Chūshingura, have been characterised. This was a starting point in order to explore and research other selected adaptations of the story. Moreover, the essential role of Meiji Restoration changes in reforming kabuki theatre was indicated. These had an indirect influence in shaping the subsequent adaptations of Chūshingura. The next renditions of the vendetta story examined in the paper are, respectively, the shin-kabuki play Genroku chūshingura (Treasury of Loyal Retainers in the Genroku Era) by Mayama Seika, created between 1934 and 1941, and the 1941 film directed by Mizoguchi Kenji of the same title. The paper describes the distinctive conventions, style and interpretations of the new adaptations of the Akō rōnin story. Another important issue analysed was the influence of historical and political factors on the formation of these renditions and their various purposes. Furthermore, the reasons for the timeless popularity of the Chūshingura content, continuing uninterruptedly since the 18th century, have been explained.