Polityka zagraniczna Algierii w latach 1962-1988

Jeszcze przed wywalczeniem niepodległości Algierczycy utrzymywali niezwykle intensywne kontakty z zagranicą. Po podpisaniu porozumień z Évian Algieria stała się jednym z najbardziej aktywnych na scenie międzynarodowej państw Trzeciego Świata. Jej polityka zagraniczna okresu 1962–1988 sprowadza się do trzech fundamentalnych wektorów: relacji wewnątrz Maghrebu i szerszego świata arabskiego, kontaktów z byłym kolonizatorem oraz udziału w zimnowojennej rozgrywce. W ramach kontaktów sąsiedzkich największym wyzwaniem dla Algierii była walka o hegemonię w Afryce Północnej przeciwko Maroku. Przejawiała się ona w konfliktach granicznych, a w późniejszym okresie doprowadziła do wybuchu wojny na terenie dotychczasowej Sahary Hiszpańskiej. Kontakty Algieru ze wschodnią częścią świata arabskiego podporządkowane były kwestii palestyńskiej. Algieria przez cały opisywany okres pozostawała jednym z najlojalniejszych sojuszników Palestyńczyków. Relacje Algieru z Francją były i do dziś pozostają obarczone kolonialną przeszłością. Pierwsze lata wzajemnych kontaktów, nazywane „dekadą klaryfikacji”, spędzone zostały na wypracowywaniu nowego modelu współistnienia obu państw. Nacjonalizacja algierskiego przemysłu naftowego w 1971 roku zapoczątkowała wieloletni kryzys w stosunkach dwustronnych, którego zakończenie przyniosła dopiero prezydentura Mitteranda. W relacjach z dwoma globalnymi supermocarstwami Algieria wykazywała się zręcznością w równoczesnym utrzymywaniu motywowanej antykolonialną ideologią niezależnej linii politycznej oraz narzuconych ekonomicznym pragmatyzmem głębokich więzów handlowych i gospodarczych. Strategia zimnowojenna Algieru polegała przede wszystkim na budowaniu trzeciego światowego bloku oraz na zastępowaniu opozycji Wschód-Zachód podziałem na bogatą Północ i biedne Południe. Działania te prowadzone były w ramach Ruchu Państw Niezaangażowanych, Grupy 77 oraz na forum organów ONZ. Politykę zagraniczną Algierii lat 1962–88 streścić można jako „kontynuację rewolucji”. Wszystkie podejmowane przez Algier inicjatywy łączył wspólny cel – sprzeciw wobec wyzysku neokolonialnego i walka o realne wyzwolenie Trzeciego Świata.

Long before achieving independence Algerians already maintained extensive contacts with the outside world. After the signing of the Évian Accords Algeria became one of the most active Third World countries on the international stage. Its foreign policy between 1962 and 1988 consisted of three major vectors: relations within the Maghreb and the wider Arab world, contacts with the former colonizing power and the part the country played in the Cold War. Throughout the years Algeria’s most important challenge in the context of neighbourly relations was the struggle for hegemony in North Africa against Morocco. It manifested itself through border conflicts and later caused the outbreak of war in the former Spanish Sahara. Algiers’ contacts with the Arab East were subordinate to the issue of Palestine. Algeria throughout this whole period remained one of the staunchiest allies of the Palestinians. Algerian relations with France were and still remain tainted by the colonial past. The early years of bilateral contacts, called „the decade of clarification”, were spent on working out a new model of coexistence of the two states. The nationalization of Algeria’s oil sector in 1971 began a long crisis which only ended after Mitterand’s accession to power in France. Within the context of Algeria’s relations with the two superpowers it proved to be a smooth operator, balancing an independent political line motivated by an anti-colonial ideology with a pragmatic approach to economic cooperation. Algerian Cold War strategy consisted primarily of efforts to create a third global bloc and supplanting the East-West split by a development-based division of the world between the rich North and the poor South. This was done through such channels as the Non-Aligned Movement, the Group of 77 and various UN forums. The foreign policy of Algeria between 1962 and 1988 can be summarised as a “continued revolution”. All initiatives undertaken by Algiers shared a common goal – rejecting the neocolonial order and fighting for true liberation of the Third World.