Społeczno-kulturowe ,,konstruowanie biednego”. Próba zastosowania wybranych kategorii Michela Foucaulta do przypadku międzywojennych Wronek (1929-1935)

Przedmiotem pracy jest zagadnienie społeczno – kulturowego ,,konstruowania biednego”, które, zgodnie z założeniem, ma być wynikiem działania władzy. Przyjęto, że proces ,,konstruowania” dotyczy wizji, a nie jednostki. Główne pytanie badawcze koncentruje się wokół sposobu funkcjonowania aparatu władzy terytorialnej we Wronkach w latach wielkiego kryzysu (1929 - 1935), czyli technik gromadzenia wiedzy o ludziach znajdujących się w sytuacji materialnego niedostatku. Analizy dokonano w oparciu o wybrane koncepcje Michela Foucaulta, przede wszystkim teorię wiedzy – władzy. Podstawę źródłową stanowiły przede wszystkim materiały urzędowe znajdujące się w Archiwum Państwowym w Poznaniu (zespół archiwalny Akta miasta Wronki) oraz w Muzeum Ziemi Wronieckiej we Wronkach. Pierwszy rozdział to część poświęcona teorii Michela Foucaulta. W pierwszym podrozdziale opisana została jego koncepcja badania władzy, w tym metoda genealogiczna. Drugi podrozdział dotyczy metodologicznych dyrektyw Foucaulta, zaś trzeci traktuje o konstrukcie wiedzy – władzy i technikach z nim związanych. Drugi rozdział dotyczy kontekstu historycznego. W kolejnych podrozdziałach mowa o zjawisku biedy w II RP, wybranych problemach z zakresu historii społecznej lat wielkiego kryzysu w II RP ze szczególnym uwzględnieniem kwestii biedy i bezrobocia, nadto przedstawiono zarys historii państwowej polityki społecznej w II RP, a także ukazano syntetyczny obraz Wielkopolski i Wronek na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX w. Część badawcza, czyli rozdział trzeci, poświęcona została sposobom ,,konstruowania biednego” przez władzę w międzywojennych Wronkach. W oparciu o metodologiczne założenia, wynikające z wybranych teorii Foucaulta, analizowane są techniki wytwarzania wiedzy i sprawowania władzy oraz związane z nimi instrumentarium, takie jak: ewidencjonowanie, tworzenie norm i kryteriów, kontrola i weryfikacja, samoidentyfikacja w ramach urzędowych oświadczeń oraz zinstytucjonalizowane mówienie.

The subject of the work is the issue of the socio-cultural constructing a poor, which, according to the assumption, is to be the result of the action of power. It was assumed that the process of constructing concerns the vision, not the individual. The main research question focuses on the functioning of the territorial authority in Wronki during the years of the Great Depression (1929-1935), i.e. the techniques of collecting knowledge about people in a situation of material deprivation. The analysis was based on selected concepts of Michel Foucault, primarily the theory of power and knowledge. The source material comes from the State Archive in Poznań and also from the Museum of the Wroniecki Region in Wronki. The first chapter is a part about Michel Foucault's theory. The first subsection concerns his concept of studying power, including a Foucaultian genealogy. The second subchapter concerns Foucault's methodological directives. The third deals with the construction of power and knowledge and the techniques related to it. The second chapter concerns the historical context. The following subsections discuss the phenomenon of poverty in the Second Polish Republic, selected problems in the scope of the social history of the years of the Great Depression in the Second Polish Republic with particular emphasis on the issues of poverty and unemployment, and also present an outline of the history of state social policy in the Second Polish Republic, as well as a synthetic image of Wielkopolska and Wronki at the turn of the 1920s and 1930s. The research part - the third chapter - is devoted to the ways in which the authorities constructed the poor in interwar Wronki. Based on the methodological assumptions resulting from selected theories of Foucault, the techniques of generating knowledge and exercising power and the related instruments are analysed, such as: recording, creating norms and criteria, control and verification, self-identification and institutionalized speech.