“Dzieci i ryby głosu nie mają”. Zmiany w postrzeganiu wychowania dzieci w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Od pedagogiki autorytarnej do pedagogiki dialogu.

Pracę poświęcono analizie doświadczeń szkolnych młodych dorosłych (25-30 lat) oraz zmianach w edukacji między XX a XXI wiekiem. Problemem badań były doświadczenia szkolne młodych dorosłych (w wieku 25-30 lat) pozwalające na zrozumienie zmian w edukacji i wychowaniu między XX a XXI wiekiem oraz wpływ na dobrostan i percepcję edukacji poprzez osoby badane. W badaniach wykorzystano metodę wywiadu oraz technikę indagacyjną. W badaniu wzięło udział osiem osób – 6 kobiet oraz 2 mężczyzn reprezentujących różne roczniki. Analiza zebranych danych pokazała różnorodne perspektywy dotyczące podejścia nauczycieli do wychowania uczniów oraz percepcji edukacji na początku XXI wieku. Wyniki ukazują znaczenie wspierającego środowiska w szkole, przestrzegania praw dziecka i wyrażają potrzebę oraz kierunek potrzebnych zmian w polskim systemie edukacji. Poprzez lepsze zrozumienie obecnej sytuacji polskiej szkoły, praca ma na celu inspirację do rozważań nad możliwymi kierunkami działań prowadzących do poprawy systemu edukacyjnego. Ostateczne wyniki badania mają potencjał dostarczenia wartościowego i pilotażowego materiału, który może być użyteczny dla praktyków oraz badaczy w obszarze nauk pedagogicznych, psychologicznych i społecznych.

The work is devoted to an analysis of school experiences of young adults (aged 25-30) as well as changes in education between the XX and XXI centuries. The research problem focused on the school experiences of young adults (aged 25-30) to understand the changes in education and upbringing between the XX and XXI centuries, as well as their impact on well-being and perception of education by the participants. The study utilized the interview method and inquiry technique. Eight participants took part in the study - 6 women and 2 men representing different age groups. The analysis of gathered data revealed diverse perspectives regarding teachers' approach to student upbringing and the perception of education at the beginning of the XXI century. The results highlight the importance of supportive school environments, and adherence to children's rights, and express the need and direction of necessary changes in the Polish education system. By better understanding the current situation of Polish schools, the work aims to inspire reflections on possible directions for improving the educational system. The final research results have the potential to provide valuable and pilot material that can be useful for practitioners and researchers in the fields of pedagogical, psychological, and social sciences.