Wpływ Unii Europejskiej na strukturę władzy lokalnej w świetle koncepcji reżimów miejskich. Przykład miast Obszaru Metropolitalnego Warszawy.

W niniejszej pracy doktorskiej poruszony został temat wpływu Unii Europejskiej na strukturę władzy lokalnej m.in. na siłę poszczególnych podmiotów we współpracy na szczeblu gminnym i na zmianę kierunku prowadzonych polityk. Podstawowe tło teoretyczne dla badania lokalnej współpracy zapewnia koncepcja reżimów miejskich. Warstwę teoretyczną uzupełniają koncepcje miasta jako „maszyny wzrostu” oraz miasta jako „maszyny rozrywki”. Ze względu za specyfikę prowadzonego badania, analizy dokonywane są z uwzględnieniem założeń teoretycznych europeizacji i metropolizacji przestrzeni. Postawione w badaniu pytania i sformułowane hipotezy dotyczą weryfikacji istnienia w analizowanych przypadkach reżimów miejskich, udziału w nich podmiotów z sektora mieszkalnictwa, wpływu UE na typ współpracy oraz na politykę w sferze rozrywki. Zakres przestrzenny badania obejmuje ośrodki drugiego rzędu w Obszarze Metropolitalnym Warszawy w przypadku badań ilościowych i analizy danych zastanych oraz trzy przypadki wybrane do badania pogłębionego objęte dodatkowymi badaniami, w tym narzędziami jakościowymi. Szczególnej analizie poddawane są procesy rewitalizacji i planowania przestrzennego. Spodziewana jest m.in. dominacja niskiego, absorpcyjnego poziomu zmian wywołanych europeizacją w wybranych gminach Obszaru Metropolitalnego Warszawy i wzmocnienie lokalnych władz samorządowych przez fundusze unijne. Analizy potwierdziły istnienie w Legionowie reżimu miejskiego, w przypadku Pruszkowa i Grodziska Mazowieckiego w zakresie czasowym badania nie udało się jednoznacznie potwierdzić funkcjonującej koalicji władzy, zgodnej z założeniami koncepcji reżimów miejskich. Udział sektora mieszkalnictwa we współpracy został zweryfikowany pozytywnie w Legionowie i w mniejszym stopniu w Pruszkowie. Uzyskane wyniki wskazują na wzmocnienie funduszami unijnymi budżetów samorządowych władz lokalnych w analizowanych koalicjach i poprzez to, w znaczącej większości, odczucie wzmocnienia ich pozycji we współpracy w badanych dziedzinach. W analizowanych przypadkach dominuje absorpcyjny poziom europeizacji z tendencją do wkraczania na głębsze poziomy. Lokalni włodarze trzech wybranych gmin wykazują różnicowane podejście do rozwoju własnej, lokalnej sfery rozrywki – w przypadkach Pruszkowa i Grodziska Mazowieckiego jest to istotny aspekt w rozwoju lokalnym. Nie został potwierdzony model „quasi maszyny rozrywki” stymulowanej w sposób reaktywny funduszami unijnymi.

This doctoral dissertation deals with the impact of the European Union on local governance structure. In so doing, it considers, among others, strength of actors in local cooperation and change of way of realization of local policies. Fundamental theoretical background for the research is provided by the urban regime theory, accompanied by the concepts of “a city as a growth machine” and “a city as an entertainment machine”. Because of the context of research, analysis are embedded in Europeanisation and metropolisation aspects. The research questions and formulated hypothesis verify existence of urban regimes in chosen cases, participation of actors from housing sector, influence of EU on type of cooperation and entertainment policy. Territorial scope of the research includes second order places in Warsaw Metropolitan Area (quantitative analysis and desk research) and three cases for in-depth studies, including qualitative research. Analysis are focused especially on two local processes: revitalization and spatial planning. Predicted outcomes assume domination of low level (absorption) of changes caused by the EU in analyzed cases and local government enhancement caused by external funds. The results confirmed the existence of urban regime in Legionowo. In cases of Pruszków and Grodzisk Mazowiecki local cooperation cannot be classified as urban regime coalitions. In Legionowo and (to a smaller extend) in Pruszków housing sector participates in cooperation. The outcomes confirm enhancement of local government budgets with the European Union funds and consequently (in majority of cases) enhancement of the local governments’ position in cooperation in analyzed processes. Absorption is the dominant level of changes because of Europeanisation but there is a trend to slowly achieve higher levels. Local mayors of three cities chosen for case studies have differentiated attitude towards the development of local entertainment potential. In cases of Pruszków and Grodzisk Mazowiecki local entertainment is an important factor for municipalities development. There is no clear evidence for quasi entertainment machine enhanced by reactive applying for EU funds.