Wykorzystanie protokołu Feedback-CIT w wykrywaniu osób stosujących metody przeciwdziałania wykryciu

Test skrywanych informacji (Concealed Information Test, skr. CIT) stosowany jest do wykrywania wiedzy osób na temat jakiegoś zdarzenia, którą chciałyby zataić np. przestępstwa. Jego klasyczny protokół trójbodźcowy (ang. three-stimulus protocol - 3SP) opiera się na prezentacji badanemu 3 rodzajów bodźców: istotnego – powiązanego ze zdarzeniem; nieistotnego – niezwiązanego ze zdarzeniem oraz kontrolnego sprawdzającego koncentracje badanego na zadaniu. Badany w celu zatajenia swojej wiedzy ma reagować na bodziec istotny i bodźce nieistotne naciśnięciem przycisku oznaczającego – „nie rozpoznaję tego przedmiotu” a na bodziec kontrolny przyciskiem– „rozpoznaję ten przedmiot”. Wskaźnikiem w teście jest między innymi amplituda rejestrowanego przy pomocy EEG potencjału P300, która osiąga większą wartość w przypadku rozpoznania przez osobę badaną danego bodźca czyli posiadania wiedzy na jego temat (Recognition-P300). Protokół ten jest jednak podatny na metody przeciwdziałania wykryciu, polegające w głównej mierze na próbach wywołania większej amplitudy potencjału P300 na bodźce nieistotne. W 2016 roku Sai i jego współpracownicy zaproponowali nowy protokół CIT zawierający dodatkowo prezentowaną badanym losowo informację zwrotną dotyczącą tego czy ich odpowiedź była prawdziwa czy nie - Feedback-CIT. Dodatkowym wskaźnikiem skrywanej wiedzy jest tu pojawiający się w odpowiedzi na informację zwrotną potencjał P300 (Feedback-P300) i potencjał wywołany FRN. Badanie zawarte w pracy jest pierwszą niezależną replikacją badania Zhenga (2022) nad Feedback-CIT i jego celem jest zbadanie odporności tego protokołu na metody przeciwdziałania wykryciu. W pracy porównywane są wyniki z dwóch grup eksperymentalnych. Obie grupy zostały poproszone o popełnienie pozorowanego przestępstwa – kradzieży elementu biżuterii. Jedna z grup dodatkowo została poinstruowana jak może oszukać test. Badani z tej grupy zostali poproszeni o powtarzanie w myślach swojego nazwiska po prezentacji na ekranie dwóch dowolnych niezwiązanych z przedmiotem przestępstwa bodźców. W badaniu przeanalizowano wyniki pochodzące od 41 osób w wieku od 18 do 30 lat. Wbrew hipotezom analizy statystyczne nie pokazały istotnych różnic między grupami w wielkości amplitudy Recognition-P300. W obu grupach amplituda P300 osiągała wyższą wartość w odpowiedzi na bodziec istotny w porównaniu z bodźcami nieistotnymi. Pokazuje to, że stosowana przez jedną z grup eksperymentalnych metoda przeciwdziałania okazała się nieskuteczna. Zgodnie z postawioną na wstępie hipotezą, w przypadku obu grup eksperymentalnych amplituda Feedback-P300 pojawiająca się po prezentacji informacji zwrotnej dotyczącej bodźca istotnego była wyższa niż po prezentacji informacji zwrotnej dotyczącej bodźca nieistotnego. Dodatkowo zarówno u osób winnych stosujących metodę przeciwdziałania jak i u osób jej niestosujących zaobserwowano dłuższy czas reakcji na bodziec istotny w porównaniu z bodźcami nieistotnymi.