Elementy libertariańskiego paternalizmu w polskim systemie prawnym na przykładzie systemu ubezpieczeń społecznych oraz regulacji RODO

Poniższa praca podejmuje tematykę obecności w systemie ubezpieczeń społecznych elementów libertariańskiego paternalizmu. Przedstawione są teoretyczne podstawy i definicja libertariańskiego paternalizmu, który łączy wolność wyboru z interwencjami mającymi na celu poprawę decyzji podejmowanych przez jednostki. Struktura polskiego systemu ubezpieczeń społecznych jest analizowana z perspektywy tej teorii, uwzględniając miary efektywności tego systemu. W części praktycznej pracy, omówione są konkretne implementacje libertariańskiego paternalizmu w polskim prawodawstwie. Analizie poddano Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE), jako mechanizm defaultowy oraz ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO), które zapewniają domyślny poziom bezpieczeństwa danych osobowych. Przeprowadzono uproszczoną analizę wpływu formułowanego sposobu obliczania świadczenia emerytalnego na jego wysokość oraz jego możliwy wpływ na interesariuszy. Na tej podstawie przedstawiono propozycje zmian zgodnych z zasadami libertariańskiego paternalizmu, które mogłyby po części poprawić efektywność systemu ubezpieczeń społecznych. Podsumowanie pracy koncentruje się na wnioskach wynikających z analizy teoretycznej i praktycznej, podkreślając znaczenie zrozumienia ludzkiej psychologii i typowych błędów poznawczych w projektowaniu regulacji prawnych.

The following work addresses the presence of elements of libertarian paternalism in the social insurance system. It presents the theoretical foundations and definition of libertarian paternalism, which combines freedom of choice with interventions aimed at improving the decisions made by individuals. The structure of the Polish social insurance system is analyzed from the perspective of this theory, taking into account measures of the system's effectiveness. In the practical part of the work, specific implementations of libertarian paternalism in Polish legislation are discussed. The Open Pension Funds are analyzed as a default mechanism, and the General Data Protection Regulation (GDPR), which ensures a default level of personal data security, is examined. A simplified analysis of the impact of the formulated method of calculating pension benefits on their amount and its possible impact on stakeholders was conducted. Based on this, proposals for changes consistent with the principles of libertarian paternalism, which could partially improve the efficiency of the social insurance system, are presented. The conclusion focuses on the findings from both the theoretical and practical analyses, highlighting the importance of understanding human psychology and typical cognitive errors in designing legal regulations.