Manipulacje na rynku finansowym. Analiza prawno-ekonomiczna

Celem pracy jest ustalenie czy regulacje prawne obowiązujące w Unii Europejskiej w zakresie przeciwdziałania manipulacjom na rynku finansowym znajdują uzasadnienie na gruncie teorii ekonomii i spełniają jedno z ekonomicznych kryteriów efektywności regulacji. W pracy postawiono dwie hipotezy. Zgodnie z pierwszą, manipulacje na rynku finansowym są szkodliwe dla wszystkich jego uczestników. Hipoteza ta została zweryfikowana negatywnie. Wykazano bowiem, że istnieją uczestnicy rynku, tacy jak liquidity traders, dla których manipulacje na rynku są indyferentne. Zgodnie z drugą hipotezą, ocena celowości zakazu konkretnych praktyk manipulacyjnych na rynku finansowym jest ściśle zależna od przyjętego paradygmatu ekonomicznego – neoklasycznej teorii ekonomii bądź ekonomii behawioralnej, zaś wnioski płynące z analizy neoklasycznej i behawioralnej prowadzą do sprzecznych konkluzji w zakresie celowości zakazu manipulacji rynkowych. Hipoteza ta została zweryfikowana pozytywnie. Opierając się na rozumowaniu neoklasycznym, zakaz większości manipulacji polegających na dokonywaniu transakcji oraz składaniu zleceń nie znajduje uzasadnienia. Jest on jednak zasadny w świetle ekonomii behawioralnej.

The aim of the thesis is to determine whether the prohibition of financial market manipulation in the European Union is founded on economic theory and meet economic criteria of regulatory effectiveness. Two hypotheses were posed in the thesis. According to the first, financial market manipulation is detrimental to all market participants. This hypothesis was negatively verified. It was shown that there are market participants, such as liquidity traders, for whom market manipulation is indifferent. According to the second hypothesis, the rationale for banning specific manipulative practices in the financial market is strictly dependent on the economic paradigm adopted - neoclassical economic theory or behavioural economics, and the conclusions drawn from neoclassical and behavioural analysis lead to contradictory conclusions regarding the rationale for banning market manipulation. This hypothesis was positively verified. Based on neoclassical reasoning, the prohibition of most manipulative practices involving trading and placing of orders is not justified. It is, however, justified in the light of behavioural economics.