Wybrane projekty historii mówionej w Polsce i na świecie

Poniższa praca koncentruje się na analizie wybranych projektów historii mówionej, szczególnie w kontekście ich roli w dokumentowaniu i zachowywaniu różnorodnych narracji, a także udostępniania ich szerszemu gronu. Głównym celem było dostarczenie najistotniejszych informacji na temat tych projektów, w tym czego dotyczą, jak wygląda ich obecny stan oraz jakie wyzwania napotykają. Analiza obejmuje zarówno aspekty techniczne związane ze zbieraniem, dokumentowaniem i analizowaniem danych, jak i refleksje nad celami powstawania tych projektów oraz trudnościami związanymi z gromadzeniem i udostępnianiem historii mówionej. Przy użyciu metody analizy i krytyki piśmiennictwa, przestudiowałam dostępne materiały naukowe oraz artykuły innych badaczy dotyczące różnych projektów historii mówionej na świecie. W pracy omówione zostały projekty i organizacje z różnych kontynentów. W przypadku Polski były to: Fundacja Ośrodka KARTA oraz Ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN” i prowadzone przez nie inicjatywy, Archiwum Historii Mówionej Inaczej “PragaGada”, Cyfrowe Archiwum Łodzian Miastograf, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin oraz Muzeum Powstania Warszawskiego. Nie zabrakło także przedsięwzięć oraz instytucji zagranicznych. W szerszym stopniu skupiłam się na: Library of Congress, USC Shoah Foundation - Institute for Visual History and Education, British Library oraz Mauthausen Memorial. Każdy z tych projektów został dokładnie przeanalizowany pod kątem zbierania oraz udostępniania danych, a także wyzwań technicznych. Spróbowałam również przybliżyć projekty działające w pozostałych miejscach świata, skupiając się też na społeczno - kulturowych kontekstach, w jakich działają. Moje badania pokazują, że historia mówiona jest nieocenionym źródłem wiedzy, która wzbogaca nasze rozumienie przeszłości i teraźniejszości. Dzięki niej możemy mocniej docenić różnorodność kulturową, społeczną i historyczną różnych regionów świata. Praca ta podkreśla znaczenie kontynuowania i wspierania projektów historii mówionej jako kluczowego elementu zachowania dziedzictwa kulturowego i budowania narracji historycznych uwzględniających ludzi dotychczas wykluczanych.

The following work focuses on the analysis of selected oral history projects, especially in the context of their role in documenting and preserving diverse narratives, as well as making them available to a wider audience. The main goal was to provide the most important information about these projects, including what they involve, their current status and what challenges they face. The analysis covers both technical aspects related to collecting, documenting and analyzing data, as well as reflections on the goals of creating these projects and the difficulties associated with collecting and sharing oral history. Using the method of literature analysis and criticism, I studied available scientific materials and articles by other researchers regarding various oral history projects around the world. The work discusses projects and organizations from different continents. In the case of Poland, these were: the KARTA Center Foundation and the Grodzka Gate - NN Theater Center and the initiatives they run, the PragaGada Oral History Archive, the Miastograf Digital Archive of Łódź Citizens, the Polin Museum of the History of Polish Jews and the Warsaw Uprising Museum. There were also projects and foreign institutions. I focused more broadly on: the Library of Congress, the USC Shoah Foundation - Institute for Visual History and Education, the British Library and the Mauthausen Memorial. Each of these projects was carefully analyzed in terms of data collection and sharing, as well as technical challenges. I also tried to present projects operating in other parts of the world, focusing on the socio-cultural contexts in which they operate. My research shows that oral history is an invaluable source of knowledge that enriches our understanding of the past and present. Thanks to it, we can better appreciate the cultural, social and historical diversity of various regions of the world. This work highlights the importance of continuing and supporting oral history projects as a key element of preserving cultural heritage and building historical narratives that include previously excluded people.