Non-market valuation of cultural goods: the case of performing arts

Autor
Wiśniewska, Aleksandra
Promotor
Czajkowski, Mikołaj
Data publikacji
2019-05-31
Abstrakt (PL)

Przedmiotem rozprawy jest wartość ekonomiczna kultury, którą można zmierzyć i wyrazić w kategoriach pieniężnych. Kulturę definiuje się tutaj jako ogół praktyk i wytworów aktywności kulturalnej, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki. Źródłem ekonomicznej wartości tak rozumianej kultury są indywidualne preferencje ludzi. Składają się na nią wartość użytkowa (wiedzę na jej temat przynosi obserwacja ludzkich wyborów) i wartość poza-użytkowa, którą ludzie przypisują pewnym dobrom nawet wtedy, gdy nie korzystają z nich w sposób bezpośredni. Wobec tego, że transakcje rynkowe nie dają pełnego wglądu w preferencje społeczeństwa względem dóbr kultury, metody wyceny nierynkowej zostały wykorzystane do uchwycenia ich całkowitej wartości. Pierwszym celem rozprawy jest pogłębienie zrozumienia natury wartości dóbr kultury, a w szczególności sztuk performatywnych, dzięki zastosowaniu metod wyceny nierynkowej. W większości krajów sztuka i kultura są przedmiotem publicznych dotacji. Sztuki performatywne stanowią jeden z najczęściej dofinansowywanych sektorów. W XXI w. publiczne wsparcie nie może być bezwiednie odnawianym przywilejem. Wymaga ono racjonalnego uzasadnienia, wyrażonego najlepiej w formie analizy kosztów i korzyści, która stała się standardowym narzędziem ewaluacji polityk publicznych. Znając koszty polityk, wystarczy policzyć korzyści płynące z całkowitej wartości dóbr kultury będących przedmiotem interwencji publicznej. Drugim celem rozprawy jest dostarczenie przykładu oszacowania tej wartości tak, by mogła służyć jako wskazówka dla polityk kulturalnych. Polityka kulturalna Warszawy stanowi studium przypadku dla większości artykułów zaprezentowanych w rozprawie. Warszawa wraz z innymi miastami na prawach powiatu ponosi większość odpowiedzialności za stan finansowy sektora kultury w Polsce. Przedstawione badania dotyczą przede wszystkim teatrów – instytucji, które równocześnie dbają o nowatorstwo, zróżnicowanie i dostępność oferowanych spektakli. W rozprawie wykorzystywana jest metodologia mikroekonomicznej analizy preferencji, którą należy wpisać w nurt ekonomii neoklasycznej. Narzędzia wyceny nierynkowej są rozwijane od lat 60. XX w. Mają one pomóc w szacowaniu korzyści, jakie przynoszą konsumentom dobra publiczne i mieszane (ang. mixed goods), których przykładem są dobra kultury. Nierynkowe wyceny dóbr kultury są prowadzone od lat 80. XX w., niemniej stanowią one ułamek bibliografii badań prowadzonych z wykorzystaniem tej metody. Preferencje deklarowane są podstawą badań przedstawionych w rozprawie. Ich analiza umożliwia oszacowanie wartości poza-użytkowych, i, tym samym, oszacowanie całkowitej wartości dóbr. Niemniej sięgam także po preferencje ujawnione. Analiza preferencji deklarowanych wymaga przeprowadzenia specjalnie skonstruowanej ankiety. Taka ankieta jest źródłem danych wykorzystywanych w większości prezentowanych artykułów. Rozprawa jest głęboko zanurzona w dyskursie ekonomii kultury. Uzasadnienie publicznych dotacji pozostawało naczelnym tematem w obrębie tej dyscypliny od czasu jej powstania w latach 60. XX w. Rozprawa jest bezpośrednią kontynuacją dotychczasowej refleksji. Zgodnie z zasadą suwerenności konsumentów, poniesienie kosztu polityk publicznych jest uzasadnione jeśli nie przekraczają one korzyści, które te polityki przyniosą społeczeństwu. Rekomendacje dla polityk formułowane w oparciu o wyceny nierynkowe są więc wyrażane w kategoriach ekonomii dobrobytu. Podstawową konkluzją teoretyczną płynącą z przeprowadzonych badań jest przekonanie, że ekonomiczna wartość dóbr kultury nie może być sprowadzana do wartości użytkowej. Należy jednak zwrócić uwagę, że to właśnie bezpośrednie uczestniczenie w kulturze, przeszłe i antycypowane, decyduje o tym, czy członkowie społeczeństwa są gotowi poprzeć publiczne wydatki na rzecz kultury. Niemniej pomijanie poza-użytkowych wartości dóbr kultury skutkuje, w najlepszym razie, przykładaniem nadmiernej wagi do danych frekwencyjnych, co może prowadzić do podaży dóbr kultury, które zaspokajają nie tylko potrzeby indywidualne, ale także społeczne, poniżej poziomu optymalnego. Dobra kultury, sztuki teatralne analizowane w tej rozprawie, w różnym stopniu są źródłem wartości użytkowych i poza-użytkowych. Ich cechy jakościowe pomagają zrozumieć to zróżnicowanie. Wyniki badań empirycznych prezentowane w rozprawie pokazują, że ludzie przypisują wartość użytkową instytucjom kultury niezależnie od tego, czy przynależą do sektora publicznego, czy prywatnego. Okazuje się także, że polityki kulturalne, które sprawiłyby, że teatry stałyby się prawdziwie publicznie dostępne, mają uzasadnienie ekonomiczne: członkowie społeczeństwa są gotowi zapłacić za nie więcej niż wynoszą koszty wprowadzenia takich polityk. Teoretycznie przyjmowana istotna rola wartości poza-użytkowych w całkowitej wartości dóbr kultury została potwierdzona empirycznie. Teatry specjalizujące się w repertuarze, któremu można przypisać wartość społeczną (edukacyjną, artystyczną itd.) są warte większego wsparcia publicznego. Przeprowadzone badania pokazują, że zagregowana oszacowana wartość rynków kultury i sektora teatralnego w Warszawie przewyższa wydatki ponoszone na nie z budżetu publicznego. A zatem zasadniczo poziom wydatków publicznych jest uzasadniony. Jednak dystrybucja wsparcia publicznego nie jest zgodna z preferencjami mieszkańców Warszawy, wynika raczej z historycznych i prawnych zależności i konieczności. Perspektywa przyjęta w tej pracy jest perspektywą czysto ekonomiczną: dobra mają wartości wtedy (i tylko wtedy), gdy ludzie są gotowi za nie zapłacić. Zaprezentowane badania mierzą jedynie preferencje i wskazują ich źródła, nie rozstrzygając subiektywnej oceny ludzkich wyborów (czy są one dobre, czy złe). Rozprawa dowodzi, że ekonomiczna analiza kultury, w szczególności wycena nierynkowa, nawet jeżeli pomija inne wymiary wartości dóbr kultury, takie jak wartość kulturowa, może być wiarygodną podstawą dla podziału publicznych środków i ewaluacji publicznego wsparcia dla sztuki i kultury. Może pomóc w sformułowaniu efektywnych polityk kulturalnych, które uwzględniałyby preferencje członków społeczeństwa.

Abstrakt (EN)

The topic of this thesis is the economic value of culture as an entity measurable and expressible in monetary terms. Culture is defined here as the practices and products of cultural activity, with a focus on the performing arts. Its economic value derives from the preferences of individuals. It consists of use-value that can be observed through a person’s choices, and passive-use value that people can assign to goods even though they do not use them directly. As the observation of market transactions does not give full insight into preferences regarding cultural goods, non-market valuation methods are employed to capture their total economic value. This thesis aims at using non-market valuation methods to develop the understanding of the value of cultural goods, particularly the performing arts. Arts and culture receive public support in most countries. Performing arts is the cultural sector that is most frequently supported. To the 21st century public, expenditures are neither an entitlement nor a renewable privilege. They require rationale, preferably in the form of a costbenefit analysis, which has become the standard evaluation methodology used in policymaking. If the costs of policies are known, we need to calculate the benefits which derive from the total economic value of the cultural goods the policies address. The goal of my thesis is to demonstrate the estimation of such a value as a direction for research-based cultural policy. Most of the papers included in this thesis focus on the cultural policy in Warsaw as a case study. The city of Warsaw, together with other local self-governments, bears most of the responsibility for the financial state of the cultural sector in Poland. The research focuses on theatres – multi-output institutions that simultaneously deliver novelty, diversity and the availability of theatre performances. Methodologically, this thesis is classified as a microeconomic analysis of consumer preferences, thus falling under neoclassical economics. Non-market valuation techniques have been developed since the 1960s to address problems with estimating the benefits gained by consumers of public and mixed goods. The non-market valuation of cultural goods has been gaining interest since the 1980s. However, studies of cultural resources are only a small fraction of the total literature on non-market valuation. This thesis focuses on the use of stated preferences, which enable the estimation of total value, including passive-use value. However, I also refer to revealed preferences. The stated preference approach requires the collection of data in a specially designed survey. Such survey is the source of data for most of the research presented. This thesis is deeply rooted in cultural economics. Rationale of public subsidies for art and culture has remained a prominent topic on the agenda since the origin of the discipline in the 1960s. This thesis is a continuation on this path of reflection. According to the rule of consumer sovereignty, the costs of public policies, governmental expenditures are justifiable if they do not exceed the benefits people gain through them. The implications for cultural policies are therefore rooted in welfare economics. Overall, this thesis concludes that the economic value of cultural goods cannot be limited to the use value. However, direct past and anticipated experience of culture proves to be the main driver of societal agreement for the public support of culture. Omitting passive-use value, in the best-case scenario, can lead to the supply of cultural goods being below the optimal level. Moreover, cultural products (theatres, in this study) differ in terms of use and passive-use value generation. Their quality characteristics help understand this distinction. The empirical results of studies included in this thesis show that citizens assign the use value to cultural institutions regardless of the institution’s organizational features or whether it belongs to the private or public sector. Additionally, making the theatre truly a public good by broadening accessibility is economically rationalized: the willingness to pay for such a policy exceeds its costs. The hypothesis attributing the important role of passive-use value in valuation of cultural goods is empirically confirmed. Theatres that specialise in repertoires with public-good characteristics (educational, artistic, etc.) are worth the extended support. The research indicates that in general, the estimated aggregated value of the cultural market (including the theatre sector in Warsaw) extends the respective public budgets. Therefore, the level of public expenditures is justifiable. However, public support for culture is distributed according to historical dependencies rather than the people’s preferences. The approach presented in this thesis adopts a purely economic perspective: goods have value if (and only if) consumers are willing to pay for them. The included studies merely measure preferences and their derivatives without judging whether these preferences are right or wrong. This thesis shows that even without appealing to the other dimensions of the value of cultural goods (such as to cultural values) economic analysis, and non-market valuation in particular, can provide a sound basis for the division of public resources and evaluation of public support for art and culture. It can help design a socially efficient cultural policy that reflects public preferences.

Słowa kluczowe PL
instytucje kultury
publiczne finansowanie kultury
polityka kulturalna
teatr
wycena nierynkowa
ekonomia kultury
Inny tytuł
Nierynkowa wycena dóbr kultury: przypadek sztuk teatralnych
Data obrony
2019-06-11
Licencja otwartego dostępu
Dostęp zamknięty