Modal knowledge acquisition: an affective approach. Investigating surpise effect on modal judgmentt

Zdolność ludzi do uczenia się, planowania i przewidywania jest w dużej mierze zależna od myślenia modalnego. Zgodnie z hipotezą tzw. zunifikowanej reprezentacji modalności istnieje jedna uniwersalna reprezentacja leżąca u podstaw wszelkich procesów myślenia o możliwościach, takich jak możliwość i konieczność fizyczna czy też konieczność i możliwość wyznaczane przez normy statystyczne lub preskryptywne. Obecnie nie wiemy jednak, w jaki sposób dokładnie na poziomie reprezentacji umysłowych miałoby się odbywać myślenie modalne, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę ogromną złożoność myślenia o dużych zbiorach zdań. Ludzie muszą stosować pewnego rodzaju heurystyki, które przy tworzeniu sądów modalnych pozwalają im brać pod uwagę to, co jest dla nich istotne w kontekście danej oceny. Jednym z proponowanych heurystycznych rozwiązań tego problemu jest wykorzystanie powstałego na drodze ewolucji systemu wykrywania nowości i niezgodności z oczekiwaniami związanych z odczuwaniem pewnego rodzaju zaskoczenia. W pracy przedstawiam wyniki badania, którego celem było sprawdzenie, jak zaskakujące dla uczestników są różne typy wydarzeń naruszających normy (fizyczne, statystyczne, preskryptywne). Choć nie zaobserwowano wszystkich oczekiwanych efektów, badanie dostarcza dowodów na to, że nasze intuicje modalne i zaskoczenie są ze sobą ściśle powiązane.

Humans ability to learn, plan and predict is largely guided by modal cognition. There is a view that regardless of the context in which thinking over possibilities is implemented, there is one universal representation of modality. If this turned out to be correct, it would be a huge milestone in understanding human high-level cognition. However, as for now, we do not have an answer as to how the framework of unified representation of modality could be implemented given the formidable nature of thinking over large sets of propositions. Humans have to use some sort of approximation that is guided by what is relevant for them in the context of the judgement. One heuristic solution to that is that we utilise our evolutionary system for detecting novelties, namely surprise. In the thesis, I conduct a study that measures how surprising for the participants are different types of norm-violating events. Although not all of the desired effects have been observed, the study presents evidence that our modal intuitions and surprise must be closely related.