Identyfikacja i kartowanie zbiorowisk leśnych Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych

Niniejsza publikacja jest pierwszą próbą wydzielenia zbiorowisk leśnych Puszczy Białowieskiej oraz opracowania ich mapy na podstawie najnowszych danych zdalnych i naziemnych. Zastosowano klasyfikację zespołów leśnych w ujęciu J.M. Matuszkiewicza (2008), wedle której zinterpretowano zdjęcia fitosocjologiczne pochodzące z materiałów inwentaryzacji przyrodniczo-kulturowej Puszczy Białowieskiej (Gawryś 2016, Czerepko i in. 2021) w zakresie roślinności rzeczywistej i potencjalnej, rozpoznając 12 zespołów leśnych o bardzo zróżnicowanej reprezentacji, z dominacją grądu. Do analizy zastosowano dostępne materiały zdalne, m. in. lotnicze skanowanie laserowe, zobrazowania hiperspektralne oraz dane GIS w postaci wektorowej mapy siedliskowej. Dokładność mapy zweryfikowano w terenie i oceniono na około 70%. Metody zdalne charakteryzowały się największą dokładnością dla olsów, łęgów i grądów świeżych (ponad 85%), a najmniejszą dla borów i borów mieszanych. Niewielką dokładność stwierdzono w przypadku leśnych zbiorowisk zastępczych na siedliskach borów mieszanych i zbiorczej niejednolitej grupy leśnych zbiorowisk zastępczych na zróżnicowanych siedliskach. Oceniono ważność wejściowych predyktorów dla klasyfikacji zbiorowisk leśnych na podstawie pomiarów uzyskanych przez algorytm Random Forest. Wybrano 30 najważniejszych zmiennych. Najważniejsze zmienne dotyczą procentowego udziału sosny oraz olszy w składzie gatunkowym. Pozostałe zmienne charakteryzują się nieco mniejszą ważnością, jednak pominięcie którejkolwiek z nich skutkowało obniżeniem dokładności klasyfikacji. Potwierdzono wysoki potencjał danych zdalnych tj.: danych lotniczego skanowania laserowego oraz zobrazowań lotniczych hiperspektralnych w dziedzinie opracowania map fitosocjologicznych oraz wykazano ich pewne ograniczenia. Zdalne techniki pomiarowe dobrze informują o składzie i strukturze drzewostanów, a przy tym wyróżnia je bezinwazyjność, powtarzalność, szybkość pozyskania danych, ciągłość i spójność pozyskanej informacji oraz obiektywizm, natomiast ich ograniczenia wynikają z braku możliwości dostatecznie precyzyjnego rozpoznawania składu gatunków runa zbiorowisk leśnych.