In search for China's engagement model in Sub-Saharan Africa. Comparative analysis to the European Union and Latin America

Celem pracy jest identyfikacja chińskiego modelu zaangażowania w Afryce subsaharyjskiej od połowy lat 90. XX wieku poprzez pokazanie, analizę i wyjaśnienie przejawów chińskiej obecności w tym regionie w porównaniu do i) zaangażowania Chin w Ameryce Łacińskiej, oraz ii) zaangażowania UE w Afryce subsaharyjskiej. Takie porównania pozwolą znaleźć ewentualne specyficzne cechy zaangażowania Chin w Afryce subsaharyjskiej. Dopiero biorąc pod uwagę szerszą perspektywę i dokonując zestawienia, można próbować ocenić domniemany eksploatacyjny charakter stosunków Chin z tym regionem. Chińskie zaangażowanie w Afryce subsaharyjskiej tworzy specyficzny model na który składają się m.in. szczególne warunki Afryki subsaharyjskiej (naturalne, geopolityczne i społeczno-kulturalne) i samych Chin.Ponadto autorka udowadnia, że zaangażowanie Chin w Afryce subsaharyjskiej ma wpływ na chińskie rozumienie zasady nieingerencji w sprawy wewnętrzne. Od początku lat 90. XX wieku Chiny przystąpiły w ograniczonym stopniu do misji pokojowych ONZ. Jednak dopiero w ostatnich latach państwo to zaangażowało swoje oddziały piechoty w misje pokojowe w Afryce (Mali i Sudan Południowy). Wcześniej żołnierze chińscy służyli w nich wyłącznie jako personel techniczny (np. jako inżynierowie). Praca opiera się na paradygmacie konstruktywistycznym, ponieważ autorka uznaje, że międzynarodowa rzeczywistość jest konstruktem społecznym kształtowanym w procesie interakcji. Autorka odrzuca neorealistyczne założenie co do decydującego wpływu anarchii na zachowania podmiotów międzynarodowych, a także uznaje znaczenie tworzonych społecznie tożsamości i interesów, które są również narażone na zmiany (np. zasada nieingerencji w sprawy wewnętrzne). Główną metodą badawczą jest analiza porównawcza. Dodatkowo autorka wykorzystuje metodę analizy systemowej, bo uznaje arenę międzynarodową za system, w którym dochodzi do interakcji aktorów. W jej wyniku dochodzi nie tylko do wewnętrznej zmiany systemu, ale także do zmian w ramach samych aktorów. Agenci w stosunkach międzynarodowych wpływają na strukturę, a struktura kształtuje ich zachowania. Na przykład Chiny wpływają na stosunki UE z państwami Afryki subsaharyjskiej (również na dyskusję na temat ich kształtu po 2020 roku) i vice versa.W celu uporządkowania analizy porównawczej, autorka postanowiła przeanalizować zjawisko rosnącej obecności Chin w Afryce subsaharyjskiej w wymiarze sektorowym, opisując: i) perspektywę historyczną i ramy instytucjonalne; ii) handel i inwestycje; iii) pokój i bezpieczeństwo; iv) pomoc i wizerunek. Takie podejście pozwala ocenić wyjątkowość lub brak wyjątkowości polityki Chin wobec Afryki subsaharyjskiej, w stosunku do głównego partnera zewnętrznego (UE) tego regionu, a także w stosunku do zaangażowania Chin w innym regionie rozwijającym się (Ameryka Łacińska) we wszystkich wyżej wymienionych sektorach. Wybór UE jako tła porównawczego wynika z faktu, że jest ona aktorem, którego polityka afrykańska jest najbardziej wszechstronna, historycznie i instytucjonalnie najmocniej zakorzeniona w porównaniu do wszystkich innych partnerów międzynarodowych Afryki subsaharyjskiej. Autorka bada również zaangażowanie Chin w Ameryce Łacińskiej w celu przeprowadzenia porównania. Jest to zasadne, ponieważ są to dwa regiony, w których agenda rozwoju ustanowiona przez Grupę Banku Światowego w latach 80. XX wieku nie powiodła się. Sukces gospodarczy Chin może być zatem rozpatrywany zarówno w Afryce subsaharyjskiej, jak i Ameryce Łacińskiej jako alternatywny modelu rozwoju.

The aim of the work is to identify the Chinese model of involvement in sub-Saharan Africa since the mid-1990s by analysing the manifestations of Chinese presence in the region in comparison to i) the involvement of China in Latin America, and ii) the EU’s engagement in sub-Saharan Africa. Such comparisons enable to identify specific features of China’s engagement in this region. Only after seeing the broader picture, and after making comparisons, one can try to assess the alleged exploitative characteristic of China’s relations with this region. Chinese involvement in sub-Saharan Africa creates a specific model and is constituted by specific sub-Saharan African conditions.Furthermore, the author proves that China's engagement in sub-Saharan Africa has influenced Chinese understanding of the non-interference principle in internal affairs. Since the early 1990s China joined the peacekeeping missions of the United Nations to a limited extent. However, only in recent years this state has engaged its infantry troops in peacekeeping missions in Africa (Mali and South Sudan). Earlier, Chinese soldiers served in peacekeeping missions only as technical staff (e.g., engineers). The work is based on the constructivist paradigm, as the author recognizes that the international reality is a social construct being shaped in a process of interaction. The author rejects neo-realistic assumptions about the decisive influence of anarchy on behaviour of international actors, and recognizes the importance of socially created identities, images and interests, which are also subjected to change (e.g. the principle of non-interference in China’s policy). The main research method in the dissertation is a comparative analysis. Additionally, the author uses the method of system analysis, because she recognizes international arena as a system, where actors interact. The result of this interaction is not only an internal change in the system, but also a change of the actors. The actors in international relations affect the structure, and the structure shapes the agents’ behaviours. For instance, China affects the relations of the EU in sub-Saharan Africa (they also affect the discussion on their shape after 2020), and vice versa. In order to structure the comparisons, the author analyse the phenomenon of China’s growing presence in sub-Saharan Africa in the sectoral dimension, evaluating: i) historical perspective, institutional framework and causes of engagement; ii) trade and investment; iii) peace and security; iv) aid and image. This approach enables to assess the uniqueness or the lack of uniqueness of China’s policy towards sub-Saharan Africa, in comparison to the major external partner (the EU) of sub-Saharan Africa, as well as in comparison to China’s engagement in the other developing region (Latin America) in all above mentioned areas. A choice of the EU as a comparative background is due to the fact that it is the actor, whose African policy is the most versatile, historically justified and institutionally firmly entrenched in comparison to all other international partners of sub-Saharan Africa. The author also examines China's involvement in Latin America, in order to carry out a comparison. It is justified because they are both developing regions where the development agenda set by the World Bank Group since the 1980 has failed. China’s economic success can be thus seen in sub-Saharan Africa and Latin America as an alternative model of development.