Wieloekwiwalencja w XIX-wiecznych przekładach rosyjskiej prozy literackiej na język polski (na materiale periodyków warszawskich z lat 1830-1899)

Wieloanalogowość rozumiana jako funkcjonowanie kilku odpowiedników jednostki wyjściowej w języku docelowym stanowi jedno z najczęściej rozpatrywanych i opisywanych zagadnień w literaturze przekładoznawczej. Rozważania te w większości opierają się na zasadniczym problemie doboru właściwego analogu, czyli odpowiednika przekazującego możliwie najpełniej sens jednostki wyjściowej, przy czym sens ten uwarunkowany jest wieloma czynnikami, jak np. kontekst, typ tekstu, stylistyka wypowiedzi, cel wypowiedzi i in. Sama wieloanalogowość w dużej mierze wynika z różnic między językami, które z kolei są odmienne ze względu na różnorodność i odmienność światów i kultur, które opisują. Praca doktorska pt. Wieloekwiwalencja w XIX-wiecznych przekładach rosyjskiej prozy literackiej na język polski (na materiale periodyków warszawskich z lat 1830-1899) wpisuje się w rozważania o wieloanalogowości, przy czym szczególną uwagę zwraca się tu na identyfikację i systematyzację przyczyn omawianego zjawiska. Tym, co różniło podejście w danej pracy od metod stosowanych dotychczas, było ujęcie wieloekwiwalencji jako potencjalnej metody translatorskiej. Założenie to zmodyfikowało (zawęziło) rozumienie samego terminu wieloekwiwalencja, odnoszącego się do sytuacji współistnienia kilku odpowiedników danej jednostki przekładowej w konkretnym tekście, nie zaś w systemie językowym. W tym ujęciu, oprócz identyfikacji przyczyny i celu użycia dodatkowego analogu, istotne było ukazanie relacji pomiędzy analogami danej jednostki przekładowej, a następnie usystematyzowanie tych relacji i ukazanie ich w szerszej perspektywie. W niniejszej pracy za źródło materiału do badań posłużyły XIX-wieczne rosyjskie teksty literackie i ich przekłady, opublikowane w stosunkowo niedużym odstępstwie czasowym.