Krajobrazy posthumanistyczne w prozie Hiromi Kawakami

Krajobrazy posthumanistyczne w prozie Hiromi Kawakami Hiromi Kawakami (ur. 1958) tworzy w swoich powieściach i opowiadaniach oryginalny świat fantazji, zamieszkiwany na równych prawach przez ludzi i byty nieludzkie. Ich uniwersa przenikają się, a granice taksonomiczne, estetyczne, etyczne zanikają. W wyniku przesunięcia uwagi z człowieka na płazy, gady, ssaki, rośliny, a nawet materię nieorganiczną, ludzki podmiot ulega w utworach Kawakami decentracji, a antropocentryczny porządek normatywny zostaje zaburzony. Sprawia to, że proza Kawakami wpisuje się wyraźnie w posthumanistyczny dyskurs literacki obecny w humanistyce środowiskowej. W artykule analizuję takie utwory Kawakami, jak Niedźwiedzi bóg, Niedźwiedzi bóg 2011, Nadepnęłam na węża, Ugoromochi (Kret), oscylujące pomiędzy baśnią a fikcją spekulatywną. Stanowią one świadectwo silnej obecności we współczesnej literaturze japońskiej tematów istotnych dla człowieka doby antropocenu, do których należy kolektywne współistnienie ludzi i nie-ludzi, związek natura – kultura czy świadomość ekologiczna.

Posthumanistic Landscapes in the Prose of Hiromi Kawakami Hiromi Kawakami (born 1958) creates in her novels and short stories an original world of fantasy, inhabited with equal rights by human and non-human beings. Their universes mix with each other, obliterating taxonomic, aesthetic and ethical boundaries. As a result of the shift of focus from humans to amphibians, reptiles, mammals, plants and even inorganic matter, the human subject is decentered in Kawakami’s works, and the anthropocentric normative order is disturbed. It makes Kawakami’s prose fit well into the posthuman literary discourse present in the environmental humanities. In the article, I analyze such works by Kawakami as God Bless You, God Bless You 2011, A Snake Stepped On and Mogera Wogura, oscillating between a fairy tale and speculative fiction. They testify to the strong presence in contemporary Japanese literature of such topics, important for man of the Anthropocene, as the collective coexistence of humans and non-humans, the relationship between nature and culture, or environmental awareness.