Sukcesja przedsiębiorstwa w polskim systemie prawnym

Problem sukcesji przedsiębiorstwa ma charakter interdyscyplinarny. Śmierć przedsiębiorcy i kontynuacja działalności przez jego następcę jest zagadnieniem prawnym i ekonomicznym. Ważny jest także socjologiczny i psychologiczny aspekt sukcesji biznesu. Polskie prawo nie jest odpowiednio przygotowane do ochrony przedsiębiorstwa przed jego zamknięciem z powodu śmierci właściciela. Odpowiednio przeprowadzona sukcesja biznesu jest w interesie całej gospodarki. Istnieje jednak potrzeba wprowadzenia zmian w prawie cywilnym, handlowym, administracyjnym i podatkowym. W rozprawie zawartych zostało wiele postulatów de lege ferenda. Poza zmianą prawa ważna jest także postawa samych przedsiębiorców. Większość z nich nie dostrzega ryzyka związanego ze śmiercią właściciela biznesu. Praca nie ma charakteru prawnoporównawczego ani historycznego. Problemy zostały przeanalizowane przy zastosowaniu przede wszystkim metody dogmatycznej. W pracy wykorzystane zostały także metody socjologiczne. Rozprawa została poprzedzona badaniami empirycznymi na grupie przedsiębiorców. Badanie miało charakter sondażowy. Rozprawa została podzielona na cztery części. Pierwsza część (rozdziały 1-4) dotyczy analizy instytucji sukcesji, przedsiębiorstwa, form prawnych prowadzenia działalności oraz prawa spadkowego w kontekście sukcesji biznesu. Druga część rozprawy (rozdziały 5-6) to prezentacja założeń i wyników badań empirycznych. Trzecia część pracy (rozdział 7) dotyczy analizy konsekwencji śmierci przedsiębiorcy. Te konsekwencje różnią się w zależności od formy prawnej, w jakiej prowadzona jest działalność. Czwarta część (rozdziały 8-9) jest formą podsumowania. Służy prezentacji bieżących projektów legislacyjnych dotyczących sukcesji przedsiębiorstwa. Ta część zawiera także postulaty de lege ferenda. Problem sukcesji przedsiębiorstwa nie doczekał się pogłębionej analizy w literaturze polskiej. Być może rozprawa uzupełni częściowo tę lukę. Stanowić może także inspirację do przeprowadzenia pogłębionych badań empirycznych, a także do wprowadzenia odpowiednich zmian legislacyjnych. Słowa kluczowe: sukcesja, bezpieczeństwo biznesu, planowanie sukcesji, finansowanie sukcesji.

The problem of succession of a company is interdisciplinary. The death of a businessman and the continuation of the business by their successor is a legal and economic issue. The sociological and psychological aspect of business succession is also important. Polish law is not properly prepared to protect the company from its closure due to the death of its owner. The proper conduct of the succession of a company is therefore in the interest of the whole economy. However, there is number of changes to civil, commercial, administrative and tax law, which should be introduced. In the dissertation there are many postulates of de lege ferenda. In addition to the change in the law, the attitude of the businessmen themselves is also important. Most of them do not see the risks associated with the death of the business owner. The work is not comparative or historical. The problems were analyzed using the dogmatic approach. The work also uses a sociological method. The dissertation was preceded by empirical research on a group of businessmen. The research was a poll. The dissertation has been divided into 4 parts. The first part (Chapters 1-4) serves to approximate succession institutions, businesses, various legal forms of business and succession law into the context of business succession. The second part of the dissertation (chapters 5-6) is a presentation of the assumptions and results of empirical research carried out among Polish businessmen by the author of the dissertation. The third part (chapter 7) deals with the analysis of the consequences of a businessman's death. These consequences vary depending on the legal form of the business. The fourth part (chapters 8-9) is a form of a summary. It is dedicated to presenting current legislative projects on succession of a company. This section also contains postulates de lege ferenda. The problem of succession of a company has not reached the comprehensive development in the Polish literature. Perhaps this dissertation will fill in, in part, this gap. Perhaps it will also be an inspiration for carrying out in-depth empirical research, as well as for implementing appropriate legislative changes. Key words: succession, business security, succession planning, succession financing