Prawo dostępu do informacji publicznej w Polsce. Podstawy prawne i praktyka

Prawo dostępu do informacji publicznej jest jednym z podstawowych praw obywatelskich w demokratycznym państwie prawnym, gwarantując obywatelom aktywne uczestnictwo w życiu publicznym, kontrolę nad władzą oraz korzystanie z szeregu innych praw i wolności. Opracowanie omawia konstytucyjne i ustawowe podstawy prawa do informacji publicznej w Polsce, a także orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów administracyjnych, które miały kluczowy wpływ na kształtowanie tego prawa. Szczególnie ważna jest rola Trybunału Konstytucyjnego, który określa granice prawa dostępu do informacji oraz sądów administracyjnych, które nadają praktyczny wymiar ochronie tego prawa. Opracowanie wskazuje, że kompetencje prawa konstytucyjnego w zakresie dostępu do informacji publicznej odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu jawności życia publicznego oraz zagwarantowaniu obywatelom dostępu do informacji dotyczących funkcjonowania państwa. Dodatkowo, praca analizuje działania innych instytucji, takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich i Najwyższa Izba Kontroli, oraz wpływ instytucji międzynarodowych na ochronę prawa do informacji publicznej.

The right of access to public information is one of the fundamental civil rights in a democratic state governed by the rule of law, guaranteeing citizens active participation in public life, control over power and the use of a number of other rights and freedoms. This study discusses the constitutional and statutory foundations of the right to public information in Poland, as well as the jurisprudence of the Constitutional Tribunal and administrative courts, which have had a significant impact on shaping this right. The role of the Constitutional Tribunal in defining the boundaries of the right to access information and administrative courts in providing practical protection for this right is particularly emphasized. The study indicates that the competences of constitutional law in the field of access to public information play a key role in ensuring the transparency of public life and guaranteeing citizens access to information on the functioning of the state. Additionally, the study analyzes the actions of other institutions, such as the Ombudsman and the Supreme Audit Office, and the influence of international institutions on the protection of the right to public information.