Ocena parametrów technicznych przejść dla zwierząt na drogach szybkiego ruchu pod kątem ich użytkowania przez duże ssaki

Rozbudowa dróg i autostrad ma istotny wpływ na środowisko naturalne, zwłaszcza na migracje i zachowanie dzikich zwierząt. Infrastruktura drogowa prowadzi do fragmentacji ekosystemów, ograniczając swobodę przemieszczania się zwierząt poprzez tworzenie barier ekologicznych. Aby zminimalizować negatywny wpływ dróg, stosuje się różnorodne metody ochrony, takie jak budowa przejść dla zwierząt. Mogą to być przejścia ekologiczne lub zintegrowane z infrastrukturą drogową. Skuteczność tych przejść zależy od parametrów technicznych, takich jak szerokość, długość oraz stosunek szerokości do długości. Celem niniejszej pracy była analiza parametrów technicznych górnych przejść dla zwierząt, mająca na celu porównanie ich z danymi międzynarodowymi oraz ocenę ich zgodności z zaleceniami ekspertów dotyczącymi migracji zwierząt. W badaniu zmierzono 129 górnych przejść dla zwierząt w Polsce, korzystając z danych satelitarnych programu Google Earth. Przejścia te znajdują się na 16 drogach, w tym autostradach i drogach szybkiego ruchu. Dla każdego przejścia dokonano pomiaru wewnętrznej i zewnętrznej szerokości, długości całkowitej (wraz z rampami) oraz szerokości jezdni za pomocą narzędzia linijki z Google Earth. Dane te poddano analizie zgodności z rekomendacjami ekspertów, a następnie porównano z danymi z innych krajów. Analiza wykazała, że szerokość zewnętrzna przejść wynosiła od 14 do 123 metrów, z najczęstszymi wartościami w przedziale 30–80 m. Długość przejść wahała się od 14 do 216 metrów, z typowymi wartościami między 50 a 120 m. Stosunek szerokości do długości przejść wynosił od 0,2 do 1,81. Wyniki wskazały, że 76% badanych przejść spełniało kryterium szerokości powyżej 40 metrów, natomiast 24% spełniało kryterium stosunku szerokości do długości powyżej 0,8. Warto także zaznaczyć, że każde przejście spełniające drugie kryterium, spełniało również pierwsze. Porównanie z danymi międzynarodowymi pokazało, że polskie przejścia wyróżniają się pozytywnie pod względem szerokości. Niemniej jednak, dalsza analiza i dostosowanie do specyficznych warunków terenowych są niezbędne, aby zoptymalizować ich długość i uzyskać bardziej korzystne wartości stosunku szerokości do długości.

The expansion of road and highway networks significantly impacts natural ecosystems, particularly affecting wildlife migration and behavior. Road infrastructure fragments ecosystems, limiting animals' ability to move freely by creating ecological barriers. To mitigate these negative effects, various conservation measures are employed, such as the construction of wildlife crossings, which may be ecological bridges or integrated with road infrastructure. The effectiveness of these crossings depends on technical parameters like width, length, and the width-to-length ratio. This study aimed to analyze the technical parameters of overpasses for animals in Poland, comparing them to international data and evaluating their compliance with expert recommendations on animal migration. Measurements of 129 wildlife overpasses across 16 Polish roads, including highways and expressways, were taken using satellite data from Google Earth. For each crossing, internal and external widths, total length (including ramps), and road width were measured. The collected data were analyzed for compliance with expert recommendations and compared to international standards. The analysis showed that the external width of the crossings ranged from 14 to 123 meters, with most values between 30 and 80 meters. The length of the crossings varied from 14 to 216 meters, with typical values between 50 and 120 meters. The width-to-length ratio ranged from 0.2 to 1.81. The results indicated that 76% of the crossings met the width criterion of over 40 meters, and 24% met the width-to-length ratio criterion of above 0.8. Notably, all crossings meeting the second criterion also met the first. A comparison with international data revealed that Polish crossings are notably wider. However, further adjustments to specific terrain conditions are needed to optimize their length and achieve more favorable width-to-length ratios.