Analiza antropologiczna wspólnoty intencjonalnej. „Osada.Earth” jako przykład praktycznej odpowiedzi na kryzysy współczesności

Współczesny świat mierzy się z polikryzysem, wiążącym się nie tylko z mnogością problemów, ale także z ich wzajemnym splątaniem. Znajdując się w tzw. interregnum – czyli momencie przejściowym pomiędzy starym, a nowym porządkiem – ludzie poszukują odpowiedzi na wszechobecny chaos. Jednym ze sposobów radzenia sobie z nim jest oddolne organizowanie się i ruchy społeczne. Takie rozwiązania, oddając sprawczość w ręce jednostek, są wyraźnym sygnalizatorem rodzących lub odradzających się potrzeb społecznych. Wspólnoty intencjonalne są przykładem tworzenia zalążków nowego porządku. Są niczym laboratorium, w którym mieszkańcy poszukują jak najwłaściwszych form funkcjonowania we współczesności. Laboratoryjny charakter „Osady” znajduje odzwierciedlenie w procesach dekonstrukcji norm kulturowych, a następnie ich ponownej syntezie w nowej formie, którą mieszkańcy oceniają jako bardziej adekwatną do trwającego polikryzysu. Celem pracy jest przedstawienie funkcjonowania wspólnoty intencjonalnej „Osada.Earth”, która podejmuje próbę odpowiedzi na kryzysy XXI wieku, poprzez kształtowanie konkretnego stylu życia. Analiza skupia się na założeniach ideologicznych kolektywu, problematyce relacji międzyludzkich, kulturze organizacyjnej, więziach z naturą oraz duchowości. Rekonstrukcja kultury w kolektywie jest również przedstawiona pod kątem politycznego i transformacyjnego potencjału inicjatywy. Praca może stanowić inspirację dla badaczy/ek, którzy przyglądają się różnym reakcjom na najważniejsze wyzwania współczesności, a także dla wszystkich, którzy szukają odpowiedzi na przeżywany polikryzys. Istnieje wiele publikacji prezentujących metateorie na temat tego, jak powinien wyglądać przyszły porządek, jednak bardzo niewiele opisuje ich konkretne wcielenie w życie. Niniejsza analiza przyczynia się więc do wypełnienia luki badawczej w podejmowanym temacie.

The contemporary world is facing a polycrisis, which involves not only a multitude of problems but also their mutual entanglement. Being in the so-called interregnum—a transitional moment between the old and the new order—people seek answers to the pervasive chaos. One way of coping with this situation is through grassroots organizing and social movements. Such initiatives, by placing agency in the hands of individuals, serve as a clear indicator of emerging or resurging social needs. Intentional communities exemplify the creation of the seeds of a new order. They function as laboratories where residents explore the most appropriate ways of living in the contemporary world. The experimental nature of Osada is reflected in the processes of deconstructing cultural norms and subsequently synthesizing them anew in a form that the residents perceive as more suited to the ongoing polycrisis. The aim of this study is to present the functioning of the intentional community Osada.Earth, which seeks to respond to the crises of the 21st century by shaping a specific lifestyle. The analysis focuses on the ideological foundations of the collective, the challenges of interpersonal relationships, organizational culture, connections with nature, and spirituality. The reconstruction of culture within the collective is also examined in terms of the political and transformative potential of the initiative. This study may serve as an inspiration for researchers examining various responses to the major challenges of contemporary times, as well as for all those seeking answers to the polycrisis we are experiencing. While many publications present meta-theories about what the future order should look like, very few describe their concrete implementation in practice. This analysis, therefore, contributes to filling a research gap in the field.