Medyczne oświadczenia pro futuro wobec polskiego porządku prawnego.

Niniejsze opracowanie ma na celu prezentację oświadczeń pro futuro jako środka umożliwiającego ochronę sfery autonomii jednostki pozbawionej kompetencji do podejmowania decyzji w procesie leczenia. Instytucja oświadczeń pro futuro stanowi przejaw zmian w bioetyce, polegających na odejściu od paternalistycznego modelu relacji budowanej między pacjentem a lekarzem. Autonomia pacjenta zyskała status wartości objętej szeroką ochroną prawną i musi być respektowana przy ocenie możliwości przeprowadzenia interwencji medycznej. Kolejnym celem pracy jest scharakteryzowanie i analiza obecnie obowiązującego porządku prawnego w Rzeczpospolitej Polskiej w kontekście możliwości funkcjonowania instytucji oświadczeń pro futuro. W rozdziale pierwszym przybliżona została ogólna charakterystyka oraz tło historyczne rozwoju oświadczeń pro futuro. Rozdział drugi został poświęcony omówieniu aktów prawa międzynarodowego odnoszących się do instytucji oświadczeń pro futuro oraz płynących z nich dyrektyw, jakie powinny zostać uwzględnione przez ustawodawcę w procesie legislacyjnym. Rozdział trzeci skupia się na omówieniu regulacji de lege lata, szczególnie w przedmiocie zgody na czynności medyczne oraz przyjrzeniu się szczegółowym zagadnieniom związanym z oświadczeniami pro futuro, a w konsekwencji wykazaniu cech wspólnych i odróżniających obie instytucje. Czwarty rozdział odnosi się do zasad i norm konstytucyjnych, kształtujących polski porządek prawny, oraz ich relacji do instytucji oświadczeń pro futuro. W rozdziale piątym przedstawione zostały postulaty de lege ferenda.

The objective of this study is to present the concept of statements pro futuro as a means of safeguarding the sphere of autonomy of individuals lacking decision-making capacity in the context of medical treatment. The institution of advance statements represents a shift in bioethics, moving away from the paternalistic model of the relationship between patient and physician. The autonomy of the patient has been granted extensive legal protection and must be respected when evaluating the feasibility of medical intervention. The objective of this study is to provide a characterisation and analysis of the current legal order in Poland with regard to the possibility of implementing the institution of advance statements. The initial chapter provides an overview of the general characteristics and historical background of the development of advance statements. The second chapter is devoted to an examination of international legal instruments pertaining to the institution of advance directives and the directives themselves, which it is argued should be taken into account by legislators in the legislative process. The third chapter focuses on an examination of the existing legislation, with a particular emphasis on the issue of consent for medical procedures and a detailed analysis of the specific issues related to advance directives. This analysis aims to identify the common features and distinguishing characteristics of both institutions. The fourth chapter addresses the principles and norms of the Constitution that shape Polish legal order and their relationship to the institution of advance statements. The fifth chapter presents the proposals for the new legislation.