Problem rozproszenia uwagi w środowisku internetowym na przykładzie wybranych serwisów informacyjnych

W pracy rozważany jest wpływ architektury informacji i designu stron WWW na rozproszenie uwagi u studentów pokolenia Z jako użytkowników tych stron. Celem przedstawionych w pracy badań było określenie roli architektury informacji w powstawaniu rozproszenia uwagi u studentów na stronach serwisów informacyjnych. Za hipotezę badawczą przyjęto, że obok czynników zewnętrznych oraz indywidualnych dla danego użytkownika architektura informacji może znacząco wpływać na całość wrażeń użytkownika, a szczególnie, gdy jest źle zaprojektowana, może przyczynić się do powstania rozproszenia uwagi, przeciążenia informacyjnego i innych problemów poznawczych. W celu zweryfikowania postawionej hipotezy zaprezentowano różne podejścia do problemu badawczego zaczerpnięte z fachowej literatury z zakresu informatologii, a następnie omówiono wyniki badań własnych przeprowadzonych metodą ewaluacji heurystycznej i eksperymentu eye trackingowego. Dla potrzeb ewaluacji opracowano autorski zestaw heurystyk dostosowanych do specyfiki badanych serwisów. Badaniu poddano trzy duże polskie serwisy informacyjne: Polska Agencja Prasowa (PAP), Wiadomości Radio ZET, Onet. Za najbardziej przyjazny dla użytkownika serwis uznano PAP, natomiast za najmniej – Onet. W eksperymencie, w którym wykorzystano eye tracking, wzięło udział sześciu studentów polskich uczelni. Ich zadaniem było odnalezienie w każdym serwisie relewantnego artykułu z odpowiedzią na zadane pytanie później dokonanie oceny serwisu pod kątem napotkanych przeszkód w dotarciu do celu. Badanie wykazało, że najbardziej przyjaznym dla użytkowników jest serwis PAP, natomiast najmniej – Wiadomości Radio ZET. Największym problemem dla uczestników okazała się być zła organizacja informacji, mylne tytuły artykułów, chaos w nawigacji i przesyt treści na stronie. Reklamy i elementy ruchome w mniejszym stopniu powodowały rozproszenie uwagi u uczestników. Serwis PAP był spośród badanych serwisów najbardziej uporządkowany i minimalistyczny, dlatego uzyskał najwyższe noty i był najkrócej przeglądany. Przeprowadzone badania potwierdziły, że architektura informacji i design serwisów informacyjnych mają znaczący wpływ na powstawanie rozproszenia uwagi u studentów korzystających z tych stron. Głównym ograniczeniem tych badań było korzystanie z internetowego narzędzia do eye trackingu, ponieważ przeprowadzenie tego eksperymentu na specjalistycznej aparaturze mogłoby dać dokładniejsze wyniki. Rezultatem dodatkowym badań było sformułowanie rekomendacji w zakresie projektowania stron WWW, służących zapewnieniu większej przyjazności dla użytkownika i ograniczeniu rozproszenia uwagi w ich obrębie.

This study examines the impact of information architecture and web design on the distraction of Generation Z students as users of these websites. The research presented aims to determine the role of information architecture in causing distraction among students on news websites. The research hypothesis posited that alongside external factors and individual characteristics of the user, information architecture can significantly influence the overall user experience, and particularly, when poorly designed, can contribute to distraction, information overload, and other cognitive issues. To verify this hypothesis, various approaches to the research problem derived from the professional literature in information science were presented, followed by a discussion of the results of our own research conducted using heuristic evaluation and eye-tracking experiments. For the evaluation, a custom set of heuristics adapted to the specifics of the studied websites was developed. Three major Polish news websites were examined: Polish Press Agency (Polska Agencja Prasowa - PAP), Radio ZET News (Wiadomości Radio ZET), and Onet. PAP was considered the most user-friendly site, while Onet was deemed the least. In the experiment utilizing eye tracking, six students from Polish universities participated. Their task was to find a relevant article in each website that answered a given question and then evaluate the website in terms of encountered obstacles in reaching the goal. The study revealed that PAP was the most user-friendly, while Radio ZET News was the least. The major issues for participants were poor information organization, misleading article titles, chaotic navigation, and content overload. Advertisements and animated elements caused less distraction for participants. Among the examined websites, PAP was the most organized and minimalist, receiving the highest scores and being browsed for the shortest duration. The research confirmed that information architecture and design of news websites significantly impact the distraction experienced by students using these sites. The primary limitation of this study was the use of an online eye-tracking tool, as conducting this experiment with specialized equipment could yield more precise results. An additional outcome of the research was the formulation of recommendations for web design to ensure greater user-friendliness and reduce distraction.