日本語に於ける感謝の意味を表す挨拶言葉とそのポーランド語の対応語

W języku japońskim występuje wiele wyrażeń, komunikujących znaczenie wdzięczności. Tworzą one obszerny i rozbudowany zbiór behawitywów, czyli formuł językowych, będących podstawą dziękczynnych aktów mowy. Podstawą analizy są tutaj koncepcje J.L. Austina z dziedziny pragmatyki, a także teoria relatywizmu językowego w ujęciu Sapira-Whorfa. Dla tej kategorii behawitywów japońskich trudno odnaleźć adekwatne ekwiwalenty polskie, gdyż japońskie formuły wyjściowe w procesie przekładu na polski tracą wiele komponentów, uwarunkowanych przede wszystkim kulturowo i pragmatycznie. W tej sytuacji istotne staje się rozważenie kwestii przetłumaczalności behawitywów dziękczynnych na język polski.

The aim of this study is to analyse selected Japanese expressions of gratitude (behabitives) and to attempt to translate them into Polish on the basis of usage examples. This observation was preceded by an introduction to the division of speech acts carried out by J. L. Austin, which includes the issue of behabitives. The work was also based on the theory of linguistic relativity, which states that language influences both the human mind as well as people’s perception of reality. Due to the difficulty involved in translating the Japanese behabitives in question, the phenomenon of untranslatability, which is discussed in translation studies, is also mentioned.

本論の目的は、日本語において感謝の意味を表す挨拶言葉の分析、また、その使用例を基に、ポーランド語への翻訳を試みることである。この考察に先立ち、J. L. Austinが行った発話行為の分類を導入しているが、その中に「態度型（英：behabitives）」という概念が含まれている。また、言語が人間の心や現実の認識に影響を与えるという言語的相対論も 参考にした。問題点として着目する挨拶言葉の翻訳が困難であることから、翻訳論で論じられる非翻訳性という現象についても言及している。