A kortárs transznemű irodalom és fordításának kérdései

Celem pracy jest przedstawienie wybranych dzieł współczesnej literatury węgierskiej poruszających temat transpłciowości oraz analiza ich tłumaczeń na język polski pod względem problemów tłumaczeniowych dotyczących różnic gramatycznych w określaniu płci. Pierwszy rozdział teoretyczny omawia pojęcia takie jak transseksualizm, queer, gender, przybliża teorię performatywności płci J. Butler, a także przedstawia zagadnienie języka inkluzywnego. W części analitycznej pracy rozdziały zostały kolejno poświęcone powieści Noémi Szécsi Finnugor vámpír (Ugrofińska wampirzyca), Tibor Noé Kiss Inkognitó (Incognito), tomowi poezji Zoltána Lesiego Magasugrás (Skok wzwyż) oraz bajce Edit Szűcs Az őzike agancsa (Poroże dla sarenki) pochodzącej ze zbioru bajek Meseország Mindenkié (Kraina baśni jest dla wszystkich), a także analizie ich tłumaczeń na język polski. Analiza skupia się głównie na zagadnieniu płci gramatycznej i różnicach w jej wyrażaniu w języku polskim oraz węgierskim. Kolejno omówione zostały zabiegi i narzędzia zastosowane przez tłumaczy w celu jak najdokładniejszego oddania treści i zamiarów autora.

The purpose of this thesis is to present selected works of contemporary Hungarian literature dealing with the topic of transgenderism and to analyze their translations into Polish in terms of translation problems concerning grammatical differences in defining gender. The first theoretical chapter discusses concepts such as transsexualism, queer, gender, introduces J. Butler's theory of gender performativity, and presents the issue of inclusive language. In the analytical part of the work, chapters are devoted in turn to Noémi Szécsi's novel Finnugor vámpír, Tibor Noé Kiss Inkognitó, to Zoltán Lesi's volume of poetry Magasugrás, and Edit Szűcs' fairy tale Az őzike agancsa, as well as an analysis of their translations into Polish. The analysis focuses mainly on the issue of grammatical gender and the differences in its expression in Polish and Hungarian.

A dolgozat a kortárs magyar irodalom kiválasztott, a transzneműség témájával foglalkozó műveit mutatja be, és elemzi azok lengyel nyelvre való fordításait. Elsősorban a nemek meghatározásának nyelvtani eltéréseivel kapcsolatos fordítási problémákra összpontosít. Az első elméleti fejezet olyan fogalmakat tárgyal, mint a transzszexualizmus, queer, gender, bemutatja J. Butler elméletét és ismerteti az inkluzív nyelv kérdését. Az elemző rész Szécsi Noémi Finnugor vámpír című regényét, Kiss Tibor Noé Inkognitó című regényét, Lesi Zoltán Magasugrás című verskötetét, valamint Szűcs Edit Az őzike agancsa című meséjét mutatja be, valamint elemzi lengyel fordításaikat. Az elemzés főként a nyelvtani nemek kérdésére, illetve a lengyel és a magyar nyelvben való kifejezésének különbségeire összpontosít.