Prawo do sądu i jego obraz w literaturze

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie prawnych podstaw prawa do sądu i wyklarowanie jego kluczowych elementów, tak jak są one rozumiane na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., a następnie odniesienie ich do przykładów ze znanych dzieł literackich opisujących przypadki, w których instytucja ta miałaby zastosowanie. Praca koncepcyjnie dzieli się, więc na dwie części – omówienie regulacji prawnej oraz analizę literatury w kontekście wypracowanego w części pierwszej modelu. Interdyscyplinarne podejście, nawiązujące do ruchu law and literature, pozwala na przeprowadzenie niezwykle ciekawej analizy tego jak może wyglądać prawo do sądu lub co zdarza się częściej, braku jego konkretnych elementów w przykładach literackich. Wgląd do utworów z różnych epok daje też możliwość wyciągnięcia pewnych wniosków na temat postrzegania prawa, przez autorów i społeczeństwa danych czasów. Praca pokazuje poszczególne elementy prawa do sądu na przykładach losów bohaterów „Procesu” Franza Kafki, „Kupca weneckiego” Shakespeare’a oraz „Obrony Sokratesa” Platona. Każde z tych dzieł odnosi się do innych części składających się na omawiane prawo człowieka jako całość. W każdym widać też nieco odmienne podejście autorów do sytuacji jednostki wobec prawa. Ostatecznie jednak analiza skłania do sformułowania wniosku, że omówione dzieła przedstawiają prawo i wymiar sprawiedliwości w negatywnym świetle.

The purpose of this thesis is to display the legal aspects of the right to fair trial and to highlight its key elements as they are shown in the Constitution of the Republic of Poland so they can then be compared with examples derived from certain well-known literary works. The thesis can be seen as divided into two parts – establishing a model of the right to fair trial and then analysis of the chosen examples in the context of said model. The interdisciplinary form of the work is inspired by the law and literature movement and serves as a way to conduct an interesting analysis of what should be expected of the right to fair trial. Or as it turns out, what are the most common examples of infringement on that right. Using literature from different time periods makes it possible to show how the law is portrayed by different authors and possibly how it’s been seen by the societies of their time. Cases of characters created or described by Franz Kafka, William Shakespeare and Plato serve as an example of different elements of the right to fair trial and present that the approach of each of the authors also differs. Despite that, conclusion can be made that the law and system of justice generally are portrayed in a rather negative way.