Trudności w ekspresji mowy a zdolności intelektualne i komunikacyjne – analiza wybranych aspektów funkcjonowania poznawczego dzieci z rozszczepami podniebienia

Rozwijające się w pierwszym roku życia zachowania prewerbalne są przez wielu badaczy uważane za fundament rozwoju językowego i szerzej − poznawczego.W tym okresie dzieci z rozszczepami podniebienia doświadczają wielu trudności związanych z anatomią wady rozszczepowej oraz przechodzą operacje zamknięcia rozszczepu. W związku z tym pojawia się pytanie o znaczenie tych wczesnych doświadczeń dla późniejszego rozwoju językowego i poznawczego dzieci z tą wadą. Wyniki badań przeprowadzonych dotychczas w tym obszarze są niejednoznaczne. W przeprowadzonym badaniu wzięło udział 35 dzieci z rozszczepem podniebienia wybranych z próby 216 osób pod kątem wieku (młodszy wiek szkolny 6;0-8;11 lat), poziomu inteligencji ogólnej (co najmniej przeciętna), rodzaju wady rozwojowej (izolowany rozszczep podniebienia) oraz braku współwystępujących zaburzeń rozwojowych i medycznych. Grupę kontrolną stanowiło 35 rozwijających się typowo dzieci, dobranych do grupy z rozszczepami pod kątem płci, wieku, poziomu ogólnej inteligencji, poziomu wykształcenia matki oraz miejsca zamieszkania. Poziom funkcjonowania językowego i poznawczego badanych oceniono przy użyciu Skali Inteligencji Wechslera, Baterii Testów do Badania Funkcji Językowych i Komunikacyjnych Prawej Półkuli Mózgu (RHLB-PL) oraz Testu Fluencji Słownej. Podczas wywiadów z matkami zebrano także informacje na temat rozwoju badanych dzieci. Otrzymane wyniki wskazują na niższe wyniki dzieci z rozszczepem podniebienia w zakresie zasobu słownikowego, identyfikowania i klasyfikowania pojęć, reprezentacji semantycznych i fonetycznych cech wyrazów i powiązań między nimi oraz generowania wypowiedzi. Specyficzny profil wskazujący na niższe niż u rówieśników umiejętności językowe i werbalne zdolności poznawcze, pozostaje w związku z obecnością rozszczepu we wczesnym dzieciństwie, natomiast udział czynników biologicznych, środowiskowych i osobowościowych w jego powstawaniu wymaga dalszych badań.

Preverbal behaviours, which develop in the first year of life, are considered by many researchers to be the foundation of linguistic and broader − cognitive development. During this stage of development, children with cleft palate experience a number of problems caused by the anatomy of the defect and undergo the cleft closure procedure. Therefore, the question arises of the importance of these early experiences for the subsequent level of linguistic and cognitive functioning in these group of children. The results of the research conducted so far are inconclusive. The study involved 35 children with cleft palate selected from the sample of 216 children according to age (6;0-8;11 years), general intelligence level (at least average), type of cleft (isolated cleft palate) and the absence of co-occurring developmental and medical disorders. The control group consisted of 35 typically developing children, carefully selected according to sex, age, general intelligence level, mother's education level and place of residence matched to the cleft group. The level of linguistic and cognitive functions was assessed using the WISC-R, RHLB-PL and Word Fluency Test. During interviews with mothers, information was gathered on the history of development of the examined children. Results indicate lower scores for children with cleft palate in mental lexicon, identification and classification of terms, semantic and phonetic representations of words and producing speech. A specific profile indicating lower language and verbal cognitive skills in comparison to peers is related to the presence of clefts in early childhood, whereas the involvement of biological, environmental and personality factors in its formation remains unclear.