Syndrom poznawczo-uwagowy Korelaty neuronalne i związki z objawami psychopatologicznymi

Syndrom poznawczo-uwagowy (CAS) to kluczowy konstrukt w metapoznawczym modelu psychopatologii i psychoterapii. Składają się na niego nieadaptacyjne wzorce powtarzającego się negatywnego myślenia i dysfunkcjonalne przekonania metapoznawcze. W tym podejściu teoretycznym jest on konstruktem transdiagnostycznym, leżącym u podłożaróżnego rodzaju zaburzeń psychicznych.W poniższej pracy przedstawione zostały dwa artykuły naukowe. Głównym celem było potwierdzenie transdiagnostycznego statusu syndromu poznawczo-uwagowego. Pierwsza praca dotyczyła eksploracji związków nasilenia objawów CASu z objawami psychopatologicznymi i zaburzeniami psychicznymi. Druga objęła eksplorację różnic w funkcjonowaniu neuronalnym między osobami z wysokim i niskim nasileniem objawów CASu za pomocą indukcji ruminacji i pomiaru aktywności spoczynkowej mózgu podczas funkcjonalnego rezonansu magnetycznego.Nasilenie objawów CASu jest powiązane z wyższym nasileniem różnych rodzajów objawów psychopatologicznych oraz jest związane z kilkukrotnie większym ryzykiem względnym rozpoznania zaburzeń psychicznych w obecnym momencie i w ciągu całego życia. Osoby z wysokim nasileniem objawów CASu różnią się także istotnie w zakresie połączeń funkcjonalnych w mózgu w kilku istotnych sieciach neuronalnych – sieci spoczynkowej, sieci wykonawczej i sieci istotności. Uzyskane wyniki mogą wskazywać na istotną rolę wysokiego nasilenia objawów CASu w etiopatogenezie różnego rodzaju zaburzeń psychicznych, co potwierdza jedno z głównych założeń metapoznawczej teorii zaburzeń psychicznych i rozszerza je o dodatkową perspektywę różnic w funkcjonowaniu mózgu u osób z różnym nasileniem objawów CASu.

Cognitive-attentional syndrome is a key construct in the metacognitive approach to psychopathology and psychotherapy. It consists of maladaptive patterns of repetitive negative thinking and dysfunctional metacognitive beliefs. In this approach CAS is a transdiagnostic construct, involved in etiopathology of various psychological disorders.Two scientific papers are presented in this dissertation. The main goal was to confirm the transdiagnostic status of cognitive-attentional syndrome. The first one concentrated on exploring the relationship between CAS and psychopathology symptoms and psychological disorders. The other one was concerned with the differences in neural functioning between people with high and low levels of CAS symptoms. This was done by means of rumination induction procedure and a resting state fMRI session. CAS symptoms are related to higher levels of various psychopathology symptoms and several times higher relative risk of diagnosing both current and lifetime psychological disorders. People reporting high levels of CAS also differ significantly in the brain functionalconnectivity in some prominent brain neural networks – default mode, central executive and salience networks. Results of this study indicate a prominent role that high levels of CAS symptoms mayhave in etiopathogenesis of various psychological disorders. This confirms one of the main assumptions of metacognitive theory of psychopathology. Plus to that, it provides an additional perspective of the differences in brain functioning between people reporting high and low levels of CAS symptoms.