Umowy normalizujące stosunki między państwami na Bliskim Wschodzie. Analiza prawnomiędzynarodowa.

Poniższa praca stanowi próbę analizy umów normalizujących stosunki między państwami na Bliskim Wschodzie. Dotyczy ona w szczególności tzw. Porozumień Abrahamowych, czyli szeregu traktatów i innych dokumentów międzynarodowych zawieranych od 2020 roku między Państwem Izrael a określonymi państwami arabskimi (Zjednoczone Emiraty Arabskie, Królestwo Bahrajnu, Królestwo Maroka, Republika Sudanu). Omówione zostało także porozumienie normalizujące stosunki pomiędzy Iranem a Arabią Saudyjską zawarte w marcu 2023 oraz planowany traktat pomiędzy Państwem Izrael a Arabia Saudyjską. Kluczowym celem pracy jest spojrzenie na te akty z perspektywy prawa międzynarodowego, w szczególności prawa traktatów. Analizie poddana została nie tylko warstwa prawna umów, lecz także proces negocjacyjny oraz uwarunkowania geopolityczne i historyczne, które skłoniły strony do kontraktowania. Autor zmierzył się także z zagadnieniem jak może wyglądać przyszłość analizowanych umów w świetle aktualnych wydarzeń na Bliskim Wschodzie. Na początku zostały przedstawione podstawowe zagadnienia prawa traktatów z uwzględnieniem stanowiska doktryny prawa międzynarodowego publicznego, orzecznictwa, a także Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów sporządzonej w Wiedniu 23 maja 1969 roku. Następnie, autor dokonał analizy poszczególnych porozumień normalizacyjnych, począwszy od procesu negocjacyjnego przez analizę prawną ich treści, po konsekwencje geopolityczne wynikające z zawarcia przedmiotowych umów. Omówiona została specyfika Porozumień Abrahamowych polegająca na wykorzystaniu w ramach normalizacji obok klasycznego traktatu, także instrumentów prawnie niewiążących bądź quasi-wiążących. Rozważania prawne płynnie łączą się z analizami geopolitycznymi i historycznymi. W ten sposób autor pragnie adekwatnie ukazać rolę Porozumień Abrahamowych w złożonej mozaice interesów panujących na Bliskim Wschodzie. Dynamicznie zmieniająca się sytuacja bezpieczeństwa w regionie skłoniła autora do pochylenia się, w końcowej części pracy, nad przyszłością procesu normalizacyjnego na Bliskim Wschodzie. Rozważania o przyszłości Porozumień Abrahamowych obfitują w liczne zagadnienia prawne i polityczne istotne dla perspektyw dalszego rozwoju normalizacji stosunków między państwami regionu.

The thesis is an analysis of the agreements normalizing relations between states in the Middle East. It deals with the Abraham Accords, which are treaties and other international documents that have been concluded since 2020 between the State of Israel and certain Arab states (United Arab Emirates, Kingdom of Bahrain, Kingdom of Morocco, Republic of Sudan). The agreement normalising relations between Iran and Saudi Arabia concluded in March 2023 and the planned treaty between the State of Israel and Saudi Arabia are also discussed. A key objective of the thesis is to consider these acts from the perspective of international law, particularly the law of treaties. The analysis covers not only the legal layer of the agreements, but also the negotiation process and the geopolitical and historical context. The future of the agreements considering current events in the Middle East is also discussed. Basic issues of treaty law are presented, taking into account the Vienna Convention on the Law of Treaties as well as case law. The characteristics of the Abraham Accords consisting of a classical treaty as well as legally non-binding or quasi-binding instruments are discussed. Legal considerations are combined with geopolitical and historical issues. Reflections on the future of the Abraham Accords are rich in legal and political issues relevant to the development of normalization.