Inicjatywa ONZ Global Compact: analiza z perspektywy neoliberalnego instytucjonalizmu

Global Compact to inicjatywa ONZ powstała w 2000 roku. Nawiązuje ona do koncepcji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw i ma w założeniu pokazywać ludzką twarz globalizacji poprzez zaangażowanie środowiska biznesu w proces upowszechniania praw człowieka, standardów pracy, ochrony środowiska i przeciwdziałania korupcji. Uczestnictwo danego podmiotu w inicjatywie ma charakter dobrowolny, co od początku wzbudzało kontrowersje i obawy co do jej wiarygodności i efektywności. Pojawiło się realne ryzyko, że działający pod szyldem ONZ Global Compact zostanie w sposób instrumentalny wykorzystany przez przedsiębiorstwa do poprawy ich wizerunku. Celem pracy jest ocena działania i skuteczności inicjatywy Global Compact z perspektywy liberalnego instytucjonalizmu. Inicjatywa ta istnieje od ponad 17 lat i liczy obecnie 12 000 uczestników w tym 9 000 firm z ponad 170 państw, co daje wystarczającą podstawę do rzetelnej oceny Global Compact jako nowej formy współpracy międzynarodowej. Przy opracowaniu podjętego obszaru badawczego została przyjęta następująca hipoteza badawcza: Global Compact to specyficzna forma instytucjonalizacji współpracy ukierunkowana na rozwiązywanie problemów społeczno-gospodarczych w stosunkach międzynarodowych. Sformułowane zostały również trzy hipotezy pomocnicze: 1) Powstanie Global Compact jest konsekwencją przemian społeczno-gospodarczych mających miejsce w dobie globalizacji, które doprowadziły do rewizji poglądów na temat roli przedsiębiorstw we współczesnych stosunkach międzynarodowych, 2) Global Compact wykorzystuje możliwości, jakie niesie globalizacja i włącza przedsiębiorstwa w działania na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego, 3) Inicjatywa Global Compact kładzie fundamenty pod określone zasady i wartości społecznej odpowiedzialności biznesu, nie dysponuje jednak narzędziami, które zapewniłyby im powszechne stosowanie. Całość przedstawionego w pracy wywodu opiera się na podejściu indukcyjnym, które pozwala na weryfikację przyjętych hipotez poprzez obserwację zdarzeń i szukanie określonych prawidłowości. Podstawę przeprowadzonych badań stanowiła analiza materiałów źródłowych oraz własne obserwacje i przemyślenia na temat funkcjonowania inicjatywy.

The Global Compact is a UN initiative launched in 2000. It refers to the concept of Corporate Social Responsibility and is supposed to show a human face of globalization by engaging the business community in the process of promoting human rights, labour standards, environmental protection and anti-corruption. The participation of a given entity in the initiative is voluntary, which has been controversial and worrisome in the context of its credibility and effectiveness since the beginning. There is a real risk that the UN Global Compact will be instrumentally used by companies to improve their image. The purpose of this study is to assess the action and the effectiveness of the Global Compact from the perspective of neoliberal institutionalism. The initiative has existed for more than 17 years and has 12,000 participants, including 9,000 companies from over 170 countries what provides a sufficient basis for a fair evaluation of the Global Compact as a new form of international cooperation. While working on this research area the following hypothesis was adopted: the Global Compact is a specific form of the institutionalization of cooperation aimed at solving socio-economic problems in international relations. Three supporting hypotheses were also formulated: 1) The emergence of the Global Compact is a consequence of the socio-economic changes taking place in the age of globalization, which led to the revision of views on the role of business in contemporary international relations, 2) The Global Compact uses the opportunities that globalization brings and integrates businesses into actions for socio-economic development, 3) The Global Compact puts the foundations for the principles and values of corporate social responsibility, but does not have any tools that can make them universally applicable. The whole thesis is found on an inductive approach that allows you to verify hypotheses by observing events and finding certain patterns. An analysis of the source materials, observations and reflections on the functioning of the initiative are the base for this study.