Metaphor as a mechanism of understanding. A cognitive approach to the metaphorical understanding of TIME in terms of MOTION

Praca podejmuje problematykę rozumienia pojęcia czasu przez domenę ruchu na przykładzie polskich i angielskich wyrażeń. Praca podzielona jest na 6 rozdziałów. W pierwszym, wstępnym rozdziale omówiona jest struktura pracy oraz używane w niej konwencje prezentacji danych językowych. W drugim rozdziale zawarte są założenia i narzędzia teoretyczne niezbędne do dalszej analizy przykładów językowych. Rozdział trzeci rozpoczyna część analityczną pracy. Analizowane w nim przykłady językowe są podzielone zgodnie z metaforycznym modelem rozumienia upływu czasu w kategoriach ruchu w przestrzeni charakterystycznym dla użytej w przykładach metafory. W kolejnym rozdziale omówione są dwa eksperymenty. Pierwszy z nich pokazuje, że ludzie używają dwóch typów metafor ruchu do konceptualizacji czasu, a wybór metafory przez pryzmat, której zinterpretujemy wyrażenia temporalne ma wpływ na ich zrozumienie. Drugi eksperyment ma na celu zbadanie, jakie czynniki mogą wpłynąć na użycie jednej z przedstawionych metafor zamiast drugiej. W ostatniej części analizy omawiane są dodatkowe implikacje dla rozumienia metafory, na które wpływ ma użyty w wyrażeniach temporalnych czasownik. Praca zakończona jest rozdziałem podsumowującym, w którym zawarte są wnioski wynikające z przedstawionej analizy.

In the following thesis, Polish and English examples of metaphorical linguistic expressions will be analysed to show how people conceptualise TIME through the domain of MOTION. The thesis is divided into 6 chapters. In the first, introductory chapter, the structure of the work and the conventions used in the presentation of linguistic data are discussed. The second chapter which is devoted to discussing the theoretical prerequisites for the thesis, the cognitive approach to metaphor, as well as the most important theoretical tools needed for an analysis of linguistic examples will be introduced. In the following section, examples of the linguistic expressions in Polish and English will be presented. The linguistic examples under analysis will be divided according to which of the metaphorical spatio-temporal models they evoke. Then, two experiments will be discussed. The first one demonstrates that people use two spatio-temporal models to conceptualise time and that the choice of the model used to interpret an utterance impacts our understanding of it. The second experiment is used to demonstrate what factors could impact language users to use one metaphor over the other. The last section of the analysis will consider the additional entailments to the understanding of the metaphors metaphor impacted by the choice of the verb expressing movement in the linguistic expressions provided. The last Chapter provides a conclusion of the discussion presented in the thesis.