Bez hamulców. Komentarz sportowy w telewizyjnych transmisjach Canal+ z żużlowej PGE Ekstraligi – język i komunikacja

Niniejszy licencjat ma na celu przedstawienie (oraz opisanie i przeanalizowanie) najpowszechniejszych tendencji czy zjawisk pojawiających się w języku komentatorów żużlowych stacji Canal+, największego polskiego nadawcy czarnego sportu na szklanym ekranie. Aby odpowiednio zarysować kontekst badanego przedmiotu, część analityczną poprzedzono wprowadzeniem na temat zasad sportu żużlowego, jego historii, żużlowych mediów, a także – pokrótce – języka tego środowiska. Dla wzbogacenia ostatniej z owych części, zamieszczono również (wraz z należytym objaśnieniem) nieoficjalny słownik stosowany przez grono ekspertów, kibiców, działaczy, wreszcie samych zawodników. Analiza per se zawiera w sobie spostrzeżenia dotyczące metod telewizyjnego relacjonowania trzech spotkań PGE Ekstraligi, najwyższej klasy rozgrywkowej sportu żużlowego w Polsce: meczu Unii Leszno z Wilkami Krosno, GKM-u Grudziądz ze Stalą Gorzów Wlkp. oraz Motoru Lublin ze Spartą Wrocław. Każde ze spotkań, aby umieścić tendencje sprawozdawców w szerszym kontekście i zastosować wobec nich metody porównawcze, komentowane jest przez inny duet dziennikarsko-ekspercki. Badania obejmują zarówno materię lingwistyczną, jak i kwestie nastawienia komentatorów, ich zwyczajów, schematu transmisji, kooperacji z partnerami na stanowisku. Całość pracy podsumowana została zakończeniem, przedstawiającym w soczewce – zdaniem autora – największe kłopoty oraz najgroźniejsze fenomeny obecne w polskich mediach opisujących ściganie w lewo na maszynach bez hamulców.

The aim of this bachelor’s degree is to present (as well as describe and study) the most common tendencies or phenomena of the language used by speedway commentators employed by Canal+ TV station – Poland’s most prominent sports broadcaster in the range of conventional television. In order to properly outline the context of the examined matter, the analytical part has been preceded by a multi-layered introduction concerning: the rules of speedway, its history, media covering speedway, language used in sports environment. In the latter of these parts, for due enrichment, an unofficial dictionary of words and phrases so often used by speedway experts, fans, promoters, and lastly – riders, has been placed (along with necessary explanations). The above mentioned analytical chapters consist of observations regarding the methods of TV covering three matches of PGE Ekstraliga, the highest polish speedway league. These are, respectively, games between Unia Leszno and Wilki Krosno, GKM Grudziądz and Stal Gorzów Wlkp., Motor Lublin and Sparta Wrocław. Each of these, to put covering tendencies in a broader framework and enable using comparative research, were commented by a different journalist-expert duo. The research involves not only linguistics of the commentary, but also narrators’ attitudes, their working habits, nature of their cooperation, patterns of speedway broadcasting en bloc. The conclusion of the dissertation displays the biggest and most precarious – from the author’s point of view – appearances existing in the world of polish media outfits that cover the unique way of racing left on bikes without brakes – what, in the simplest of terms, speedway precisely is.