Kobieta w izolacji penitencjarnej

Niniejsza praca dotyczy problematyki wykonywania kary pozbawienia wolności wobec kobiet w polskim systemie penitencjarnym. Praca składa się z trzech części. Rozdział pierwszy dotyczy zjawiska przestępczości wśród kobiet. Przedstawia wybrane teorie kryminologiczne w celu zobrazowania w czym poszczególni autorzy doszukują się przyczyn kobiecej przestępczości. Obrazuje on również ewolucję podejścia do omawianego zjawiska. Drugi rozdział przedstawia historię kształtowania się polskiego systemu penitencjarnego oraz wskazuje jak wykonywana była kara pozbawienia wolności wobec kobiet w okresie międzywojennym i po II wojnie światowej, aż do uchwalenia obecnie obowiązującego Kodeksu karnego wykonawczego. Rozdział trzeci skupia się na obecnie funkcjonującym porządku prawnym. Przedstawia model postępowania ze skazanymi kobietami w Polsce na gruncie przepisów ustawowych oraz wykonawczych. Dodatkowo wskazuje na międzynarodowe standardy traktowania osadzonych kobiet. Wyszczególnia doniosły społecznie problem dotyczący możliwości odbywania kary pozbawienia wolności przez kobiety wraz z dziećmi w przywięziennych domach dla matki i dziecka. Obrazuje również rozbieżności pomiędzy literalnym brzmieniem przepisów prawa a ich stosowaniem w praktyce, wskazując na problemy związane z izolacją penitencjarną kobiet w polskich zakładach karnych. Wszystko to ma na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy polski system penitencjarny dostosowany jest do szczególnych potrzeb skazanych kobiet, wynikających z ich cech biologiczno- psychologicznych, a w związku z tym, czy obecne przepisy prawne służą lepszemu przystosowaniu się kobiet do życia w warunkach izolacji więziennej.

This master’s thesis concerns the issue of the execution of imprisonment sentences for women in the Polish penitentiary system. The work is divided into three parts. The first chapter deals with the phenomenon of female criminality. It presents selected criminological theories to illustrate what various authors perceive as the causes of female criminality. It also depicts the evolution of approaches to this problem. The second chapter outlines the history of the formation of the Polish penitentiary system and indicates how the imprisonment of women was executed during the interwar period and after World War II, up to the enactment of the currently binding Executive Penal Code. The third chapter focuses on the currently functioning legal order. It presents the model of treatment of convicted women in Poland based on statutory and executive regulations. Additionally, it points to international standards for the treatment of incarcerated women. It highlights the socially significant issue concerning the possibility for women with children to serve their sentences in prison-based mother and child homes. It also illustrates the discrepancies between the literal wording of legal provisions and their application in practice, pointing out issues related to the penal isolation of women in Polish correctional facilities. All this aims to answer the question of whether the Polish penitentiary system is adapted to the specific needs of convicted women, arising from their biological and psychological characteristics, and thus, whether the current legal provisions facilitate better adaptation of women to life under prison isolation.