Komentarz do art. 12 Traktatu o Unii Europejskiej

Przepis art. 12 TUE wyznacza rolę parlamentów narodowych (PN) w procesach integracji europejskiej i zbiorczo wymienia przysługujące im kompetencje w tym zakresie. Parlamenty państw członkowskich, obok klasycznych funkcji (prawodawczej i ustrojowej, kreacyjnej i kontrolnej), pełnią także funkcję europejską, realizowaną zwłaszcza przez wykonywanie kompetencji z art. 12 TUE, a także przyznanych im w innych przepisach traktatowych oraz w prawie państw członkowskich. Funkcja ta wyraża się w reprezentowaniu obywateli w procesie powstawania, reformowania i rozszerzania Unii, współ-legitymitowaniu prawodawstwa unijnego oraz kontrolowaniu rządów narodowych uczestniczących w pracach instytucji unijnych (Balicki, s. 29 i n.). Stopień kontroli PN nad sprawami UE zależy zasadniczo od dwóch czynników, tj.: równowagi sił w między parlamentem a rządem systemie krajowym oraz zakresu kontroli parlamentarnej wobec rządów w związku z prowadzeniem spraw zagranicznych. Przepis art. 12 TUE wzmacnia legitymację demokratyczną, a przez to zmniejsza deficyt demokratyczny w UE. Wzmacnia i precyzuje on kompetencje PN zarówno w ich działalności na szczeblu unijnym, jak i krajowym, a także w stosunkach międzyparlamentarnych, w tym z PE.