L'immagine di Francesca da Rimini nelle opere di Dante e Gabriele D'Annunzio

Spośród wielu postaci historycznych i fikcyjnych opisanych przez Dantego Alighieri w Boskiej komedii wyróżnia się kobieta, której historia od wieków wzbudza duże zainteresowanie czytelników i badaczy literatury. Stosunkowo krótki fragment V Pieśni Piekła, w którym została przedstawiona Francesca da Rimini stał się inspiracją dla wielu późniejszych twórców. Możliwym powodem ponadczasowej popularności bohaterki jest wyraźny kontrast między jej szlachetnością i delikatnością a grzechem, powodem wiecznej kary. Kontrast, który odzwierciedla konflikt między dobrem a złem (czy też trudność w ich jednoznacznym odróżnieniu) w duszy każdego człowieka i sprawia, że Francesca nieustannie porusza wyobraźnię czytających dzieło Dantego. Jednym z najciekawszych opracowań jej historii jest tragedia napisana na początku XX wieku przez Gabriele D’Annunzio, który inspirował się Boską komedią nie tylko pod względem tematycznym ale też językowym. W mojej pracy licencjackiej porównam te dzieła literackie żeby odnaleźć wspomniane wyżej podobieństwa, ale też odkryć jaki wizerunek Franceski prezentują ich autorzy - czy również jej cechy są elementem łączącym oba teksty, czy też przeciwnie, Francesca opisana przez D’Annunzio różni się od bohaterki Dantego.

-

Tra i tanti personaggi storici e fittizi descritti nella Commedia di Dante Alighieri emerge una donna la cui storia già dai secoli suscita grande interesse dei lettori e letterati. Un frammento relativamente breve del Canto V dell’Inferno in cui è descritta Francesca da Rimini è diventato l’ispirazione per molti artisti. Il motivo possibile, per cui la protagonista è sempre attuale, è il contrasto tra la sua gentilezza e il peccato, causa della pena eterna. Il contrasto che rispecchia infatti la lotta tra il bene e il male (oppure anche la difficoltà in distinguerli in modo chiaro) nell’anima di ogni essere umano. Una delle più interessanti elaborazioni della storia di Francesca è la tragedia scritta all’inizio del Novecento da Gabriele D’Annunzio che si ispirava molto all'opera di Dante, utilizzando non solo la storia e i personaggi, ma anche molto vocabolario proveniente dalla Commedia. Nella mia tesi voglio paragonare entrambe opere letterarie per trovare queste analogie ma anche per scoprire quale immagine di Francesca presentano: se anche le caratteristiche e la situazione della protagonista legano i testi oppure al contrario, Francesca dannunziana lascia un'impressione differente da quella dantesca.