Wybrane determinanty jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia u pacjentów z przewlekłym bólem

Celem prezentowanej rozprawy była analiza jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia u osób odczuwających chroniczny ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa i poszerzenie wiedzy na temat korelatów i predyktorów jakości życia. Schorzenia mięśniowo-szkieletowe należą do wiodących przyczyn powodujących niepełnosprawność i obniżających jakość życia zmagających się z nimi osób. Z tej grupy chorób najczęstszym pojedynczym czynnikiem wywołującym te niekorzystne konsekwencje jest przewlekły ból mięśniowo-krzyżowy (LBP, low back pain). Badanie zostało oparte na modelu jakości życia Wilsona i Cleary’ego. W tym celu przeprowadzono trzy badania. Badanie 1 dotyczyło zależności pomiędzy jakością życia a postrzeganiem obrazu ciała. Jego uczestnikami było 47 osób z LBP w średnim wieku 52 lat (SD = 14) i 51 osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów w średnim wieku 52 lat (SD = 15). Wyniki wykazały występowanie związków pomiędzy wymiarami jakości życia a obrazem ciała, zarówno u osób z LBP, jak i reumatoidalnym zapaleniem stawów. Związki te były jednak odmienne u kobiet i mężczyzn. Badanie 2 było poświęcone roli wrażliwości na ból i jej wpływowi na jakość życia. Wzięło w nim udział 28 osób z LBP (w tym 21 kobiet) w średnim wieku 48 lat (SD = 19). Wyniki badań wskazują na powiązania wrażliwości na ból z oceną jakości życia na wymiarze fizycznym. Badanie 3 skupiało się na roli cech osobowości w wyjaśnianiu jakości życia u osób zmagających się z przewlekłymi schorzeniami. Uczestniczyło w nim 70 osób z LBP w średnim wieku 70 lat (SD = 5,5). Wskazano na rolę stabilności emocjonalnej w ocenie jakości życia na wymiarze psychologicznym. Wyniki trzech badań pozwoliły na poszerzenie wiedzy na temat czynników warunkujących jakość życia u pacjentów z przewlekłym bólem lędźwiowo-krzyżowym, a także modyfikację modelu teoretycznego.

The purpose of the dissertation was to analyze the health-related quality of life (HRQoL) in people experiencing chronic low back pain (LBP) and to expand knowledge about correlates and predictors of quality of life (QoL). Musculoskeletal disorders are among the leading causes of disability and reducing the QoL of people suffering from it. Of this group of diseases, the most common single factor that causes these adverse consequences is LBP. The study was based on Wilson and Cleary's QoL model. The dissertation consists of three studies. Study 1 focused on the relationship between QoL and the body image perception. Its participants were 47 people with LBP at an average age of 52 (SD = 14) and 51 people with rheumatoid arthritis at an average age of 52 (SD = 15). The results showed the correlations between dimensions of QoL and body image, both in people with LBP and rheumatoid arthritis. However, these relationships were different for men and women. Study 2 was devoted to the role of pain sensitivity and its impact on QoL. The participants were 28 people with LBP (including 21 women) with an average age of 48 (SD = 19). The results of the study indicated a link between pain sensitivity and physical dimension of QoL. Study 3 focused on the role of personality traits in explaining the QoL in people suffering from chronic conditions. Seventy people with LBP at the average age of 70 (SD = 5.5) participated. The role of emotional stability in assessing the psychological dimension of QoL was pointed out. The results of three studies allowed to broaden the knowledge on factors determining the QoL in patients suffering from LBP, as well as to modify the theoretical model.