Społeczne problemy kreowania polityki dostępności architektonicznej dla osób o organiczonej mobilności w przestrzeni publicznej. Przykład miasta Warszawy

Przedmiotem rozprawy doktorskiej jest rozwój polityki planowania dostępności architektonicznej na przykładzie Warszawy. Celem przeprowadzonych badań było opisanie jak rozwój idei dostępności architektonicznej przekłada się na zmiany organizacyjne dotyczące trzech kategorii wyodrębnionych aktorów mających wpływ na projektowanie dostępnej przestrzeni publicznej: użytkowników, projektantów i urzędników. Korzystając z podejścia teoretycznego nowego instytucjonalizmu przenalizowano w pracy zmiany instytucjonalne w polu organizacyjnym planowania dostępności architektonicznej na trzech poziomach: przepisów krajowych, kontekstu lokalnego oraz działań aktorów. Materiałami badawczymi były wywiady indywidualne z przedstawicielami zdefiniowanych kategorii aktorów oraz analiza danych zastanych i przepisów ustawowych. Opisano i uwzględniono kontekst Warszawy, w którym działają zdefiniowani aktorzy. Zaprezentowano, w jaki sposób zmiany w postrzeganiu osób z niepełnosprawnością i rozwój teorii projektowania uniwersalnego przekładają się na poziom regulacji prawnych i działania osób zaangażowanych w tworzenie przestrzeni publicznej w Warszawie. Uzyskane wnioski wskazują, w jaki sposób poszczególne kategorie aktorów postrzegają ideę dostępności przestrzeni oraz planują swoje działania. Na podstawie przeprowadzonych analiz zaproponowano również wprowadzenie działań usprawniających proces planowania dostępności na poziomie miasta i współdziałanie różnych organizacji, które uczestniczą w dzisiejszych działaniach.

The subject of this doctoral dissertation is the development of planning policy concerning architectural accessibility, using the example of Warsaw. The aim of this study was to describe how the development of the idea of architectural accessibility translates into organizational changes regarding three categories of actors influencing the design of accessible public space: users, designers and officials. Using the theoretical approach of new institutionalism, the paper analyzes institutional changes in the organizational field of planning architectural accessibility on three levels: national regulations, local context and actors' actions. Thirty individual interviews with representatives of defined categories of actors as well as the analysis of existing data and statutory provisions were carried out. The context of Warsaw, in which defined actors operate, was described and taken into account. It was presented how changes in the perception of people with disabilities and the development of the theory of universal design translate into the level of legal regulations and the activities of people involved in creating public space in Warsaw. The conclusions indicate how the different categories of actors perceive the idea of space accessibility and plan their activities. Based on the analysis carried out, it was also proposed to introduce measures to improve the accessibility planning process at the city level and the cooperation of various organizations that participate in today's activities.