Wpływ zróżnicowania popytu na strukturę i dynamikę rynku

Identyfikacja zależności pomiędzy innowacyjnością przedsiębiorstw a konkurencyjnością rynku to obecnie jeden z najważniejszych, otwartych problemów organizacji rynku. Jest on kluczowy ze względu na znaczenie dla optymalnej regulacji rynków – a, w rezultacie, rozwoju i wzrostu gospodarczego oraz dobrobytu społecznego. Problem ten analizowany był w literaturze od przeszło pół wieku, m.in. przez Schumpetera i Arrowa, a współcześnie przez Tirole’a, Krugmana, Maskina i Shapiro. Pomimo tego, że poświęconych mu zostało wiele analiz teoretycznych i empirycznych, wyniki tych dociekań nie są jednoznaczne. Podczas gdy jedni wskazują na rosnącą zależność między konkurencyjnością a innowacyjnością, inni postulują zależność malejącą lub odwrotną U-kształtną. W niniejszej pracy dokonano analizy teoretycznej, przeprowadzonej przy użyciu najnowocześniejszej dostępnej metodologii budowy stochastycznych modeli dynamicznych opartych na doskonałej równowadze Markova-Nasha w grach nieskończonych. Dotychczas wykorzystywaną postać modelu rozszerzono o elementy heterogeniczności preferencji konsumentów i efekty spillover. Analiza równowag modelu teoretycznego, możliwa dzięki zastosowaniu współczesnych zdobyczy ekonomii obliczeniowej, pozwoliła pokazać, że zależność pomiędzy innowacyjnością a konkurencyjnością nie jest przyczynowo-skutkowa. Jest ona raczej wynikiem określonej równowagi rynkowej, która z kolei zależy od parametrów danego rynku, a w szczególności charakterystyki popytu, czyli heterogeniczności preferencji konsumentów. W rezultacie wykazano, że spośród wielu parametrów charakteryzujących rynki, które mogą determinować poziom konkurencyjności i innowacyjności w równowadze, najważniejszy jest stopień heterogeniczności tych preferencji. Wpływ tej charakterystyki popytu na długookresową równowagę rynku nie został jak dotąd dostrzeżony w literaturze. Wyniki przeprowadzonych symulacji pokazały, że kształt badanej zależności zależy od zastosowanych miar konkurencyjności (indeks Lernera lub Herfindahla) i innowacyjności (średnie wydatki na inwestycje firmy lub łączne wydatki wszystkich firm). Dodatkowo wyniki analizy teoretycznej zostały poddane walidacji zewnętrznej z użyciem metod ekonomii eksperymentalnej.

The analysis of the relationship between innovation and competition (RIC) is one of the most important open problems of industrial organization. It plays a fundamental role for optimal policy making and market regulation, and therefore also for economic growth and social welfare. This problem has been analyzed for more than half of a century among other by Schumpeter and Arrow and more recently by Tirole, Krugman, Maskin and Shapiro. In spite of substantial theoretical and empirical research efforts, the analysis is not conclusive. It has been shown by various authors that the RIC can be positive, negative or take an inverted U-shape. In this dissertation a theoretical analysis was conducted, using modern methodology of stochastic dynamic models based on Markov-Perfect Nash Equilibrium in infinitely repeated games. The basic model has been extended to allow for heterogeneity of consumers’ preferences and spillover effects. The analysis of models equilibria, made possible by applying state-of-the-art numerical methods, has shown that the relationship between innovation and competition is not causal. Both innovation and competition levels result from particular market equilibria which are a function of the market’s characteristics, in particular the properties of the demand – the heterogeneity of consumers’ preferences. We showed that out of multiple market parameters that can possibly affect market competition and firms' innovation in the equilibrium, the strength of the heterogeneity of consumer preferences is the most important. The impact of this demand attribute on the long run market equilibrium has not been previously noticed in the economic literature. In addition, the results of the simulations conducted in the dissertation have shown that the shape of the analyzed relationship depends the measures of competition (Lerner or Herfindahl index) and innovation (average or total investment of all firms). Finally, the results of the theoretical analysis were externally validated using experimental economics methods.