Narracje na temat Bizancjum w Annales Jana Długosza

Pośród licznych przekazów poświęconych w Annales historii powszechnej, odnaleźć można także pewną ilość informacji na temat Cesarstwa Bizantyjskiego. Jakkolwiek przekazy na jego temat są w kronice Długosza relatywnie marginalne, pozostają one w zgodzie z ogólnymi treściami ideowymi zawartymi w Rocznikach. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie szerszych narracji, wyłaniających się z owego zbioru przekazów na temat Bizancjum. Autor wydziela cztery podstawowe wątki, dostrzegalne po zbiorczym spojrzeniu na długoszowe ustępy bizantyjskie. W kontekście geograficznym przedstawia się specyficzną, pograniczną funkcję Cesarstwa w obrębie utożsamionego z Chrześcijaństwem kontynentu europejskiego; rozważa się ponadto znaczenie wizji bizantyjskiego zasięgu terytorialnego i jego zmian. W analizie przekazów pod kątem religijnym, kluczowym dla mentalności autora, zwraca się uwagę na ich dynamikę w rozłożeniu chronologicznym, oraz na kształtowanie w nich wizerunku Bizancjum w zależności po pierwsze od jego własnej tożsamości wyznaniowej, po drugie w relacji z innymi wyróżnionymi przez Długosza kręgami kulturowo-cywilizacyjnymi - tak łacińskim, jak muzułmańskim. Przedstawienie wątków politycznych koncentruje się na uwadze, jaką poświęca Długosz osobom cesarzy bizantyjskich; ich stosunki ze światem zewnętrznym postrzegane są pod kątem tak ich charakteru, jak konkretnego kierunku. Na zamknięcie pracy rozważone zostają rozmaite wątki zbiorczo ujęte jako kulturowe - stereotypowy wizerunek społeczności bizantyjskiej w Annales, jej relacja ze światem Grecji antycznej, czy miejsce Konstantynopola w kulturowym krajobrazie Europy.

Amongst the many accounts dedicated to common history in the Annals of Jan Dlugosz, one can find a certain amount of those concerning the Byzantine Empire. These passages, whilst relatively marginal in Dlugosz's chronicle, remain in line with the general ideas characteristic of the Annals. The aim of the following work is to outline the broader narratives found throughout these numerous accounts dedicated to Byzantium. The author distinguishes four fundamental themes, emerging via a collective look on Dlugosz's information. A particular, frontier role of Byzantium within Europe and the Christian world is presented as the basis the Empire's geographical vision; moreover, the significance of the portrayal of Byzantine territorial extent and its evolution is taken into consideration. The crucial analysis of the accounts in their religious sense directs attention to the dynamic outlook on the Empire when considered chronologically, in relation to its own religious identity, as well as to the Latin and Muslim worlds, as portrayed by Dlugosz. The depiction of political themes is concentrated on Dlugosz's interest in various Byzantine emperors; their contacts with the outside world are considered according to their nature and direction alike. The work's ultimate part considers the many narratives best described as cultural - the Annals' stereotypical depiction of the Byzantines, their ties to classical Greece, or Constantinople's place in the cultural landscape of Europe.