Między słowem a muzyką: relacje muzyki i literatury w dwudziestowiecznej prozie - na wybranych przykładach

Rozprawa Między słowem a muzyką: relacje muzyki i literatury w dwudziestowiecznej prozie – to zorientowany komparatystycznie tekst, w którym na przykładach z literatury XX wieku ukazane zostały wybrane zagadnienia dotyczące związków słowno-muzycznych. Przeprowadzona w dysertacji analiza Doktora Faustusa Tomasza Manna, Pianistki Elfriede Jelinek i Mefisto-Walca Jarosława Iwaszkiewicza przynosi propozycję interdyscyplinarnej strategii czytania wymienionych utworów, jednocześnie ukazuje złożoność zarówno samego procesu takiej lektury, jak i tekstów, w których muzyczny kontekst jest niemniej istotny dla kształtu dzieła literackiego co słowo.

Several aspects of the relations between music and literature are examined in the thesis. On the case of the modern prose it is revealed that music can be considered as a specific language: an important constitutive element, an integral (not only ornamental) part of a literary work. In Thomas Mann’s Doctor Faustus music appears as a mirror of the history of culture, as such it reflects the modern society’s unrest and anxiety. In Jelinek’s The Piano Teacher it becomes an instrument of the social and parental control that influences not only the frame of the subject’s mind, but also takes over the body referred by Foucault as a docile object of a discipline and punishment. Finally, experiencing music in Iwaszkiewicz’s Mephisto-Walz is considered as a philosophical reflection on the nature of the aesthetic contemplation of beauty, perceptibility of the subject, its identity (being-for-itself) and relations between art and human existence.