Prawo do świadczeń socjalnych nieaktywnych ekonomicznie obywateli UE korzystających ze swobody przemieszczania się

Tematem dysertacji jest problematyka dostępu do świadczeń socjalnych w przyjmujących państwach członkowskich nieaktywnych ekonomicznie migrujących obywateli UE. Zakres podmiotowy obejmuje zatem obywateli unijnych niebędących pracownikami i osobami samozatrudnionymi, którzy skorzystali ze swobody przemieszczania się wewnątrz UE i przemieścili się do innego państwa członkowskiego niż państwo pochodzenia. Skupiono się na dostępie do świadczeń, które są finansowane z podatków ogółu społeczeństwa i których celem jest zaspokojenie potrzeb bytowych beneficjenta oraz jego rodziny. Głównym celem badawczym jest pogłębiona analiza i ocena unijnych przepisów prawa, regulujących zasady dostępu migrujących nieaktywnych ekonomicznie obywateli UE do świadczeń socjalnych w państwach przyjmujących oraz dorobku orzeczniczego Trybunału Sprawiedliwości UE odnoszącego się do tej problematyki. Impulsem do zajęcia się tym zagadnieniem były toczące się w niektórych państwach członkowskich UE burzliwe debaty na temat tzw. turystyki socjalnej/zasiłkowej nieaktywnych ekonomicznie obywateli unijnych, które szczególnie przybrały na sile w związku z akcesją państw z Europy Środkowo-Wschodniej do struktur unijnych w 2004 r. i później, a następnie na skutek referendum w Wielkiej Brytanii w 2016 r. dotyczącym opuszczenia przez ten kraj Unii Europejskiej. W związku z tym zbadano także, czy migrujący obywatele UE, w tym osoby nieaktywne ekonomicznie, stanowią obciążenie dla systemów zabezpieczenia społecznego państw przyjmujących, czyli czy wewnątrz terytorium Unii występuje zjawisko tzw. turystyki socjalnej/zasiłkowej. Osobno analizowano, czy istnieją dane potwierdzające, iż osoby migrujące do Wielkiej Brytanii nadużywają świadczeń socjalnych oraz czy imigracja z państw Europy Środkowo-Wschodniej po rozszerzeniu Unii w 2004 r. i później była obciążeniem dla brytyjskiego welfare state.

The dissertation is devoted to the problem of access to social benefits in the host Member States for economically inactive migrants who are EU citizens. Thus, the scope covers EU citizens who are neither in hired employment nor in self-employment and who have taken advantage of the freedom of movement within the EU and have moved to a Member State other than their country of origin. The focus is on access to social benefits financed by taxes paid by the general population and intended to meet the subsistence needs of the beneficiaries and their families. The main research objective is to provide an in-depth analysis and evaluation of the EU legislation regulating access of economically inactive EU migrants to social benefits in the host countries as well as a review of the relevant case law of the Court of Justice of the European Union. The impetus for undertaking this research problem came from the heated debates in some EU Member States on the so-called ‘welfare tourism/benefit tourism’ among economically inactive EU citizens, which intensified particularly following the EU accession of Central and Eastern European countries in 2004 and later, and then as a result of the 2016 UK referendum on the country’s exit from the European Union. In this connection, studies were also undertaken to examine whether migrating EU citizens, including economically inactive persons, pose a burden to the social security systems of the host countries, i.e. whether the so-called ‘welfare tourism/benefit tourism’ exists within the European Union. Separate analyses focused on establishing whether there is evidence that people migrating to the UK abuse welfare benefits and whether immigration from CEE countries after the 2004 EU enlargement represented a burden on the British welfare state.