Język i styl młodego pokolenia Białorusinów w kontekście przemian kulturowych

Rozprawa doktorska „Język i styl młodego pokolenia Białorusinów w kontekście przemian kulturowych” jest poświęcona dyferencjacji stylistycznej współczesnej białoruszczyzny w rzeczywistości wirtualnej. Autorka w tym celu rozpoczyna rozprawę od rozdziału teoretycznego, w którym prezentuje rozwój terminów język i styl na przestrzeni czasu w różnym ujęciu teoretycznym. Drugi rozdział przedstawia w ujęciu historycznym proces kształtowania się poszczególnych stylów funkcjonalnych w języku białoruskim oraz rozwój normy językowej. Powyższe aspekty wraz z omówioną w kolejnym podrozdziale sytuacją językową na Białorusi są niezbędne do prawidłowego zrozumienia specyfiki wewnętrznej dyferencjacji współczesnej białoruszczyzny. Trzeci rozdział rozprawy doktorskiej poświęcony jest charakterystyce komunikacji w internecie. Rozpoczyna go opis dynamiki rozwoju białoruskiego segmentu internetu oraz przedstawienie nowych możliwości komunikacyjnych, powstałych wraz z pojawieniem się internetowych komunikatorów, poczty, czatów, forów itd. Dalsza część rozdziału jest efektem przeprowadzonego badania sondażowego rozesłanego do białoruskojęzycznych internautów. W oparciu o zebrane w ten sposób dane w kolejnych podrozdziałach prezentowana jest charakterystyka białoruskojęzycznego internauty oraz deklarowane użycie języka białoruskiego w przestrzeni wirtualnej w zależności od rodzaju sytuacji komunikacyjnej. Odpowiedzi respondentów zostały zestawione z wynikami przeprowadzonej w kolejnym podrozdziale analizy dostępności i popularności białoruskojęzycznego kontentu w przestrzeni wirtualnej, ze szczególnym uwzględnieniem treści zamieszczanych i odbieranych na portalach społecznościowych, forach internetowych, mass-mediach i stronach administracji państwowej. Dzięki wykorzystaniu powyższych metod badawczych na końcu rozdziału trzeciego możliwe było przedstawienie wniosków dotyczących dynamicznego rozwoju stylu potocznego, artystycznego, publicystycznego i naukowego oraz rzadszego wykorzystania stylu urzędowego w przestrzeni wirtualnej. Po stwierdzeniu różnorodności stylistycznej i gatunkowej końcowa część rozprawy doktorskiej jest poświęcona szczegółowej charakterystyce białoruszczyzny funkcjonującej w internecie. Czwarty rozdział rozpoczyna przegląd literatury prezentującej cechy języka białoruskiego w rzeczywistości wirtualnej. Poglądy cytowanych autorów dotyczące warstwy fonetycznej, graficznej, leksykalnej, składniowej i morfologicznej zostały uzupełnione o przykłady zebrane na portalach społecznościowych i forach omawianych w poprzednim rozdziale, a następnie porównane z wynikami badania przeprowadzonego przez autorkę rozprawy, które polegało na analizie korpusu tekstów pochodzących z forum portalu informacyjnego Tut.by. Wypowiedzi użytkowników forum zostały przeanalizowane pod kątem ich staranności i poprawności leksykalnej, interpunkcyjnej i ortograficznej, stopnia interakcji z innymi internautami, kultury konwersacji, sposobu werbalizacji znaków niewerbalnych, różnorodności leksykalnej, a także wykorzystania klasycznej i współczesnej normy języka białoruskiego. Dzięki temu możliwe było potwierdzenie części cech wymienianych jako charakterystyczne dla odmiany języka używanego w internecie, część cech nie znalazła jednak potwierdzenia w przeprowadzonej analizie. Wykorzystanie powyższych metod badawczych umożliwiło w zakończeniu rozprawy doktorskiej przedstawienie różnorodności stylów, odmian i wariantów języka białoruskiego funkcjonującego w przestrzeni wirtualnej oraz wskazanie dominujących tendencji w rozwoju współczesnej białoruszczyzny. Tym samym rozprawa stanowi kompleksową analizę warunków funkcjonowania języka białoruskiego w nowej sferze komunikacyjnej, jaką jest przestrzeń cyfrowa, ukazując jednakową różnorodność odmian języka w rzeczywistości realnej i wirtualnej, przy jednoczesnym wskazaniu specyficznych cech stylów współczesnej białoruszczyzny w internecie.

The doctoral dissertation Language and style of the young generation of Belarusians in the context of a cultural transformation covers an analysis of the stylistic differentiation of the contemporary Belarusian language in the online world. This dissertation begins with a theoretical chapter which presents the development of linguistics terms and styles throughout time from different theoretical perspectives. Chapter two begins with a presentation of the process of forming individual functional styles in the Belarusian language and development of a linguistic norm in the historical context. The above aspects combined with the language situation in Belarus presented in the following subchapter are essential for correct understanding of the characteristics of the internal differentiation of the contemporary Belarusian language. Chapter three of this thesis is focused on the differentiation of the language used online. It begins with a description of the development of a Belarusian segment of the internet, presenting new communication opportunities, which emerged with creation of e-mail, chats, forums, etc., and virtual stylistic and social variants of language developed this way. The subsequent part of this chapter is a result of a survey questionnaire distributed among Belarusian-speaking internet users. Based on the data collected in this way, the following sections present the characteristics of the Belarusian-speaking internet user and the declared use of the Belarusian language in the virtual space. Responses were benchmarked against the availability and popularity analysis of the Belarusian content of the websites, presented in the following subchapter. Particular attention was given to content posted and received on social media, internet forums and the official government websites. Thanks to the application of the above research methods, it was possible to collect sufficient data to present and analyse specific stylistic, social and territorial variants of the Belarusian language on the internet. After recognising the stylistic and genre diversity, the final part of this doctoral dissertation is devoted to the detailed characteristics of the online variant of the Belarusian language. Chapter four begins with a review of literature presenting features of the Belarusian language in the online world. The views of the cited authors regarding the phonetic, graphic, lexical, syntactic and morphological layers have been supplemented with examples collected from social media and forums presented in the previous chapter and then compared with the results of the research conducted by the author of the dissertation, which consisted in the analysis of the corpus of texts from the forum of the Tut.by news portal.Comments of the Tut.by forum users were analysed for their elaborateness in terms of vocabulary, punctuation and spelling, as well as level of interaction with other internet users, standard of speech, the way of verbalising non-verbal signs, lexical diversity and use of classical and reformed norm of the Belarusian language. Thanks to this, it was possible to confirm some of the features listed as characteristic of the variety of the Belarusian language used on the internet, however, some features proved to be ungrounded in the analysis. Thanks to the application of the above research methods, the author was able to present her conclusions at the end of the dissertation. These conclusions concern diversity of styles, varieties and variants of the language functioning on the internet, and identifying dominant tendencies of the development of the Belarusian language. Thus, this dissertation is a comprehensive analysis of the functional conditions of the Belarusian language in the new sphere of communication, namely the digital space, showing the same diversion of language varieties in both actual and online reality, while pointing out the specific features of the contemporary Belarusian styles on the internet.