Dwie powieści Aleksandra Tierechowa, czyli o tym, jak książka może być jednocześnie wciągająca i nieprzyjemna

W artykule przedstawiono dwie powieści współczesnego rosyjskiego pisarza Aleksandra Tierechowa – Kamienny most (Каменный мост) i Niemcy (Немцы). Stanowią one swoisty fenomen, ponieważ obie są trudne w odbiorze ze względu na objętość i specyfikę stylu pisarskiego autora – połączenie realistycznego przekazu z modernistycznym strumieniem świadomości. Ponadto znakiem firmowym autora jest duża dawka cynizmu i jadowitej ironii, co zdecydowanie wpływa na ich odbiór. Lecz mimo to obie powieści zostały docenione przez czytelników i krytyków oraz zdobyły nagrody literackie – pierwsza otrzymała nagrodę w konkursie „Wielka książka” w roku 2009, druga – „Narodowy bestseller” w 2012. Pierwsza powieść jest napisana w konwencji śledztwa dziennikarskiego i dotyczy tragicznego wydarzenia z lat 40. XX wieku, czyli tzw. czasów stalinowskich. Drugą można w pewnym sensie nazwać pastiszem powieści środowiskowej i krytycznym spojrzeniem na korupcję i funkcjonowanie aparatu urzędniczego współczesnej Rosji. Głównym celem artykułu jest zatem próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób książki te mogą być jednocześnie wciągające i nieprzyjemne.

The article discuss two novels of modern Russian writer Aleksandr Terekhov – Каменный мост (Stone Bridge) and Немцы (Germans). The main aim of the article is trying to find the answer to a question how a book can be riveting and unsavory at the same time. Both books were appreciated by readers and critics and won literary awards – first in 2009 and the second in 2012. Both are very difficult to read because of the author’s specific style – combination of realistic message with modernist stream of consciousness. The writer’s style comprises also a great dose of cynicism and poisonous irony. The first novel is a sort of a journalist’s investigation and concerns the tragic accident from the Stalinist past. The second can be called a pastiche of an occupational novel and a critical look at the corruption in clerical system in Russia.