Infrastruktura delegowania pracowników: przykład transgranicznego sektora opieki domowej

Skala delegowania pracowników w ramach swobody przepływu usług jest znacznie niższa niż skala swobodnego przepływu pracowników, jednak delegowanie jako forma mobilności zyskuje w ostatnich kilku latach na znaczeniu. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się strategie pracodawców w zakresie obchodzenia przepisów prawa oraz adaptacji do zmieniającej się rzeczywistości prawnej po 2014 roku. Celem niniejszego artykułu jest wyjaśnienie uwarunkowań, w których pracodawcy, w tym agencje pracy tymczasowej, delegują pracowników z Polski do innych państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Stawiamy pytanie o strategie i codzienne praktyki podejmowane przez podmioty delegujące pracowników sektora opieki domowej. Polska stanowi tu szczególny przykład przewodniego kraju pod względem liczby delegowanych pracowników do innych państw. Wykorzystując koncepcję infrastruktury migracyjnej (Xiang, Lindquist 2014), wyjaśniamy pięć głównych wymiarów warunkujących funkcjonowanie pracodawców delegujących pracowników: wymiar społeczny, komercyjny, pozarządowy, regulacyjny oraz technologiczny. Przeprowadzona analiza materiału empirycznego, zebranego w latach 2018–2021, dowiodła, że pomimo barier i utrudnień w procesie delegowania pracowników, przedsiębiorstwa wykorzystują dostępne uwarunkowania oraz wsparcie oferowane przez podmioty komercyjne świadczące usługi doradcze. Wpływ na podejmowane przez pracodawców strategie ma także specyfika samej branży opieki domowej, w której dominują nieformalne praktyki, tymczasowość oraz deficyt wykwalifikowanych pracowników.

Although the scale of the posting of workers under the free movement of services is much lower than that of the free movement of workers, the issues around posting of workers have become increasingly important in the last few years. In particular, employers developed strategies for circumventing the law and adapting to the changing legal reality after 2014. The aim of this article is to explain the conditions under which employers, including temporary work agencies, post workers from Poland to other countries of the European Economic Area. We pose the question about the strategies and daily practices undertaken by those employers posting workers in the home care sector. Poland is an key country in terms of the number of workers posted to other countries. Employing the concept of migration infrastructure (Xiang, Lindquist 2014), we describe five main dimensions conditioning how employers post workers: social, commercial, non-governmental, regulatory and technological dimensions. The analysis of the empirical material gathered between 2018 and 2021 shows that despite the barriers and impediments in the process of posting workers, companies take advantage of particular circumstances and support offered by commercial actors. The strategies taken by employers are also influenced by the specificity of the home care industry itself, which is dominated by informal practices, temporariness and a deficit of skilled workers.