Twórczość Tadeusza Micińskiego w kontekście muzyki

Praca stanowi próbę ujęcia muzyczno-literackich związków w odniesieniu do twórczości Tadeusza Micińskiego. Pisarstwo artysty wzbudzało i nadal wzbudza zainteresowanie wśród wielu kompozytorów. Kontekst muzyki, w którym jest ono rozpatrywane, otwiera szerokie możliwości poznawcze. Z jednej bowiem strony obejmuje badanie muzycznych cech, walorów tkwiących w samej materii dzieła literackiego (kwestia muzyczności samej literatury), z drugiej zaś – odnosi się do recepcji określonych dzieł literackich w twórczości muzycznej. Recepcja w tym przypadku oznacza nie tylko zaadaptowanie danego tekstu na potrzeby określonej kompozycji wokalnej, lecz również dotyka problemu inspiracji literackiej. Innymi słowy, chodzi tu o problem korespondencji sztuk, jak również ideę muzyki programowej. Co więcej, w przypadku utworów wokalno-instrumentalnych istotne wydaje się zbadanie charakteru relacji słowno-muzycznych. Praca zasadniczo dzieli się na trzy części. Punktem wyjścia jest twórczość dramatyczna Micińskiego z zarysowanym tłem jego artystycznych, muzyczno-teatralnych inspiracji (rozdział I). Dalej następuje przejście do jądra problemu: muzyczno-literackiej przyjaźni Tadeusza Micińskiego i Karola Szymanowskiego, znajdującej swój wyraz w twórczości obu artystów (rozdział II). Rozdział III zawiera omówienie „muzycznych odczytań” tekstów poetyckich Micińskiego przez kompozytorów jemu współczesnych: Ludomira Różyckiego, Apolinarego Szelutę, Karola Szymanowskiego, kompozytorów młodszego pokolenia – Artura Malawskiego i Tadeusza Zygfryda Kasserna, i wreszcie na koniec – kompozytorów teraźniejszości – Sławomira Kaczorowskiego, Michała Jakuba Papary i Krzysztofa Pendereckiego. Uzupełnieniem analitycznej części pracy jest Aneks, który prezentuje zestawienie kompozycji powstałych w kontekście twórczości autora Bazilissy Teofanu, wskazuje najczęściej eksplorowane przez kompozytorów teksty poetyckie Micińskiego oraz przedstawia teksty przywołanych w dramatach pisarza pieśni.

The thesis tries to show music-literary relations with reference to Tadeusz Miciński’s writing. This literature got and is still getting a lot of composers interested in it. The context of music, in which Miciński’s writing is being examined, opens the wide cognitive possibilities. On the one hand, it involves looking for music features hidden in the literary work (the problem to what extent the literature is musical), on the other hand – it refers to the reception of literary works in music. The reception in this case does not only mean the problem of the literary text adaptation to the needs of vocal composition, but it also touches the problem of literary inspiration. In other words, it concerns the problem of correspondence of arts and the idea of program music as well. Moreover, in case of vocal-instrumental pieces it is vital to examine the character of word-music relations. The dissertation divides into three parts. It starts with the analysis of Miciński’s dramas due to their music features, including artistic, music-theater inspiration of the poet (Chapter I). Then, the main problem: music-literary friendship between Tadeusz Miciński and Karol Szymanowski, which found its expression in their works, is presented (Chapter II). Chapter III discusses “music reading” of Miciński’s poetry by his contemporaries: Ludomir Różycki, Apolinary Szeluto, Karol Szymanowski, afterwards – by younger generation composers – Artur Malawski, Tadeusz Zygfryd Kassern and finally – by todays’ composers: Sławomir Kaczorowski, Michał Jakub Papara and Krzysztof Penderecki. The supplement of analytic part of the thesis is Appendix, which presents the compositions written in the context of Miciński’s writing. It also shows poetic texts by Miciński used the most frequently and finally, it presents texts of songs quoted by Miciński in his dramas.