Podatek od towarów i usług w obrocie zagranicznym. Analiza podatku VAT w handlu zagranicznym towarami.

Praca zawiera przegląd wybranych najważniejszych regulacji prawnych Unii Europejskiej oraz polskiego prawodawstwa krajowego dotyczących podatku od towarów i usług w obrocie zagranicznym. Dokonano rozgraniczenia zasad naliczania VAT w odniesieniu do czterech głównych rodzajów transakcji handlowych z zagranicą: importu, eksportu, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Zaprezentowano również analizę wyroków wydanych, zarówno przez polskie organa sądownicze, jak i TSUE, w postępowaniach odwoławczych w zakresie naliczania zobowiązań przez organa podatkowe. Podkreślono znaczenie harmonizacji przepisów podatkowych w całej UE oraz przedstawiono znaczenie praktyczne judykatury z perspektywy przedsiębiorców w Polsce. Linia orzecznicza TSUE wskazywała zasadniczy kierunek państwom członkowskim, że organa do tego powołane są zobowiązane do przeciwdziałania oszustwom gospodarczym, ale muszą to robić w sposób, który nie będzie nieproporcjonalnie obciążał przedsiębiorców działających zgodnie z obowiązującym prawem. Ponadto przeprowadzono badanie ankietowe na próbie 16 przedsiębiorców, którego celem było zebranie danych dotyczących doświadczeń i opinii przedsiębiorców związanych z handlem zagranicznym w kontekście podatku VAT. Ankieta posłużyła jako narzędzie do identyfikacji głównych problemów i wyzwań związanych z VAT-em w handlu międzynarodowym oraz do oceny skuteczności obecnych rozwiązań legislacyjnych i praktycznych w tej dziedzinie. Oczekiwane zmiany przez przedsiębiorców to głównie uproszczenie systemu opodatkowania, a także zniesienie obowiązku składania kaucji przez nowych podatników VAT UE, co przyczyniać się będzie do poprawy konkurencyjności.

The thesis provides an overview of selected key European Union and Polish national legislation on VAT in foreign trade. A distinction is made between the principles of VAT calculation in relation to the four main types of foreign trade transactions: import, export, intra-Community supply of goods, intra-Community acquisition of goods. Also presented is an analysis of judgments handed down, both by Polish judicial authorities and the CJEU, in appeal proceedings concerning the charging of liabilities by tax authorities. The importance of harmonisation of tax regulations across the EU is emphasised and the practical significance of the jurisprudence from the perspective of entrepreneurs in Poland is presented. The jurisprudence line of the CJEU pointed in the fundamental direction of the Member States that the authorities appointed to do so are obliged to prevent economic fraud, but must do so in a way that does not disproportionately burden entrepreneurs acting in accordance with the applicable law. In addition, a survey was carried out with a sample of 16 traders to gather data on the experiences and opinions of traders relating to foreign trade in the context of VAT. The survey served as a tool to identify the main problems and challenges related to VAT in international trade and to assess the effectiveness of current legislative and practical solutions in this area. The changes expected by entrepreneurs are mainly the simplification of the taxation system, as well as the abolition of the obligation for new EU VAT taxpayers to submit deposits, which will contribute to improving competitiveness.