Ocena jakości kształcenia dwujęzycznego geografii poprzez języki polski i angielski

Autorka niniejszej pracy podejmuje próbę oceny jakości kształcenia dwujęzycznego geografii poprzez języki polski i angielski w wybranych szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych na terenie całej Polski. Pomimo szerokiej dyskusji na temat zasadności wprowadzania nauczania dwujęzycznego, kształcenie takie staje się coraz bardziej powszechne, a szeroka interpretacja jego zasad znalazła swoje ujście w mnogości modeli kształcenia w tym systemie. Dlatego też, znacznym wyzwaniem był, w tym przypadku, dobór próby badawczej. Przyjęto cztery najistotniejsze, zdaniem autorki, kryteria doboru grupy badawczej. W badaniach wzięły udział szkoły, w których oddziały dwujęzyczne kształcą uczniów według polskiej podstawy programowej, nauczanie odbywa się poprzez język polski (L1) i angielski (L2), jeden nauczyciel naucza w całym cyklu edukacyjnym oraz szkoły, w których oba języki (polski i angielski) używane były podczas każdej z lekcji geografii. Badania odbywały się w trzech etapach. Przeprowadzono badania ankietowe i wywiady wśród nauczycieli uczących dwujęzycznie, badania ankietowe uczniów, a także testy ewaluacyjne, pomocne przy pomiarze struktury wiedzy uczniów. Oceny jakości kształcenia dokonano na podstawie szeregu jej składowych takich jak: ewaluacja kompetencji zawodowych nauczycieli oraz metod nauczania przez nich stosowanych, analiza poziomu motywacji uczniów oraz opinii rodziców, którzy decydują się posłać dziecko do takiego oddziału. Dane dotyczące efektów kształcenia otrzymano na podstawie pomiaru struktury wiedzy i umiejętności uczniów takich oddziałów. Wyniki pomiaru struktury wiedzy i umiejętności porównano dodatkowo z ocenami szkolnymi poszczególnych uczniów, uzyskanymi na koniec semestru. Rozprawa opiera się na trzech hipotezach badawczych, sformułowanych przez autorkę na podstawie dostępnych i powszechnych wypowiedzi zwolenników kształcenia dwujęzycznego. Analizie poddano wpływ takiego nauczania na motywację ucznia do nauki przedmiotu. Kolejną ważną kwestią jest odpowiedź na pytanie, czy długość kształcenia dwujęzycznego będzie miała wpływ zarówno na dalszy wzrost motywacji uczniów do nauki, jak i na przyrost ich wiedzy i umiejętności. Rozważania teoretyczne nad strukturą wiedzy i umiejętności oparto na modelach opracowanych pod kierownictwem prof. A. Dylikowej (model przyjęty dla szkoły gimnazjalnej) oraz prof. J. Gniteckiego i prof. K. Denka, którzy badali strukturę wiedzy i umiejętności studentów uczelni wyższych. Model ten przyjęto jako wzór dla absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Obliczenia dotyczące korelacji oceny semestralnej i oceny uzyskanej przez uczniów z testu ewaluacyjnego wskazują, że nauczyciele uczący geografii poprzez dwa języki mają spore problemy w rzetelnym ocenianiu wiedzy i umiejętności uczniów. Ocenie w tym przypadku może podlegać nie tylko znajomość treści geograficznych, ale umiejętności językowe. Kolejnym wyjaśnieniem może być to, iż nauczyciele eksponują ocenianie wiedzy. Potwierdzeniem takich wniosków jest niska korelacja oceny semestralnej z ocenami otrzymanymi przez uczniów na testach ewaluacyjnych.

The author of this dissertation attempts to assess the quality of bilingual geography education through Polish and English languages in selected middle schools and high schools in Poland. Despite extensive discussion on the merits of introducing bilingual education, this type of education has become more widespread, and a broad interpretation of its rules found its expression in a multitude of models and approaches towards education in this system. Therefore, a major challenge in this dissertation was the selection of the test sample. The four most important, according to the author, criteria were adopted for the selection of the research group. The study took place in schools, in which students are taught according to the Polish core curriculum, the teaching process is conducted through the Polish (L1) and English (L2) languages, one teacher teaches the entire cycle of learning, and schools in which the two languages (English and Polish ) were used during each geography lesson. The research was carried out in three stages. The author conducted surveys and interviews with teachers who teach bilingually, surveys among students, as well as evaluation tests, which helped to measure students' structure of knowledge. The assessment of the quality of education was based on a number of its components, such as evaluation of professional competence of teachers and teaching methods they use, analysis of the student motivation and opinions of parents who decide to send their children to a certain school. Data on the effects of education were obtained by measuring the students’ structure of knowledge and skills. The results of measuring the structure of knowledge and skills were afterwards compared with the final semester grade of a particular student. The dissertation is based on the three research hypotheses formulated by the author on the basis of accessible and universal expressions of the promoters of bilingual education. The impact of such teaching on student motivation to learn the subject was investigated. Another important issue is the question of whether the length of bilingual education will affect both the further increase in student motivation to learn, and increase in their knowledge and skills. Theoretical deliberations on the structure of knowledge and skills were based on models developed under the guidance of prof. A. Dylikowa (the model adopted for the middle school) and prof. J. Gnitecki and prof. K. Denek, who studied the structure of knowledge and skills of university students. This model was adopted as a model for high school graduates. The calculation of correlation between the test results obtained by the students and their first semester grades indicate that bilingual geography teachers have substantial problems with a reliable assessment of students’ knowledge and skills. Assessment in this case can be influenced not only by the knowledge of geographic content, but language skills as well. Another explanation may be that the teachers emphasize the assessment of knowledge only. Confirmation of these conclusions is followed by the low correlation between semester grades obtained by students and their results on evaluation tests.