Nadzór administracji państwowej nad obrotem pierwotnym akcjami

Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza nadzoru sprawowanego przez KNF oraz inne podmioty nad obrotem pierwotnym akcjami w kontekście założeń dotyczących Unii Rynków Kapitałowych i projektowanego rozporządzenia, mającego zastąpić Dyrektywę 2003/71/WE. Problem badawczy dotyczy zasadniczo odpowiedzi na pytanie, czy nadzór administracji państwowej w zakresie obrotu pierwotnego akcjami ujęty w ramach obowiązujących obecnie regulacji daje gwarancję bezpieczeństwa rynku, nie ograniczając przy tym w nadmierny sposób dostępu emitentów do kapitału i nie wpływając w niekorzystny sposób na konkurencyjność polskiego rynku kapitałowego względem rynków kapitałowych pozostałych Państw Członkowskich. Drugie pytanie, jakie stawiam, odnosi się do potencjalnych korzyści lub zagrożeń jakie związane są z projektowaną zmianą w obrębie regulacji unijnych. Zmiana ta wpłynie na ramy normatywne sprawowania nadzoru wyznaczające jego cel i środki, jakie przysługują właściwym organom, a co za tym idzie teoretycznie powinna również przełożyć się sposób sprawowania tego nadzoru przez KNF. W naturalny sposób, wobec tak postawionych problemów badawczych, pojawia się również pytanie o to, na ile jednolity nadzór w skali Unii Europejskiej jest korzystny dla Polski, jako państwa macierzystego i przyjmującego, czerpiącego korzyści z rozwoju rynku kapitałowego i odczuwającego skutki jego wyhamowania. W mojej ocenie dotychczasowe ramy normatywne nadzoru sprawowanego przez KNF pozwalają na zapewnienie bezpieczeństwa rynku, przy czym praktyka działania organu nakierowana jest głównie na ten cel. Wymóg sporządzenia i zatwierdzenia prospektu emisyjnego stanowi zaś istotną barierę w pozyskiwaniu kapitału przez emitentów. Projektowane rozporządzenie, chociaż w założeniu jego autorów ma na celu ułatwić dostęp do rynku przede wszystkim małym i średnim przedsiębiorstwom, nie stanowi remedium na problemy polskich emitentów. Jego regulacje w obszarze, który budzi wątpliwości w zakresie praktyki działania KNF, są tożsame z rozwiązaniami przyjętymi na gruncie Dyrektywy 2003/71/WE i implementowanymi przez OfertaPublU, zaś wysokość kar finansowych w nim przewidzianych nie jest dostosowana do polskich warunków i może – wraz z wysokością kar finansowych za naruszenie obowiązków informacyjnych – stanowić istotny argument za rezygnacją z pozyskiwania kapitału na giełdzie. Budowa pracy odzwierciedlać ma założenie o konieczności przedstawienia wszystkich aspektów nadzoru administracji państwowej w procesie obrotu pierwotnego akcjami. Z tego też względu praca została podzielona na pięć rozdziałów, w których zawarto kolejno rozważania dotyczące zagadnienia obrotu pierwotnego, prospektu emisyjnego jako zatwierdzanego przez Komisję Nadzoru Finansowego w drodze decyzji administracyjnej dokumentu będącego podstawą oferowania akcji, kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie wpływu na przebieg oferty publicznej oraz roli KDPW i GPW w ofercie publicznej akcji. Ostatni, piąty rozdział, zawiera podsumowanie wcześniejszych rozważań odniesione do konstytucyjnych ram sprawowania nadzoru i projektowanego aktu oraz wnioski dotyczące odpowiedzi na postawione wcześniej pytanie badawcze.

The main objective of this dissertation is the analysis of KNF’s (Komisja Nadzoru Finansowego - Polish Financial Supervision Authority) and other entities (Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie - Warsaw Stock Exchange, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych) supervision over the primary trading of shares. The analysis has been conducted in reference within the concept of Capital Markets Union, that is intended to replace the Directive 2003/71/EC. The research problem was aimed at answering the question whether public administration’s supervision in the field of primary trading of shares, in the current legislative form, guarantees the safety of financial market and at the same time does not limit the issuers access to the market in an excessive manner nor reduces the competitiveness of the Polish market compared to the markets of Member States. Secondly, potential threats and opportunities the planned regulation could introduce into European regulations are discussed. Due to the fact that the Capital Markets Union will construct a legal framework for supervision over the primary trading of shares by setting up the means and targets of such activity, theoretically it will have an influence on the supervisory activities conducted by KNF. The above mentioned research problems lead also to the question whether the unitary supervision in the European Union could be advantageous for Poland (as a host and receiving state), which could both benefit from the development of financial market or experience the effects of a slowdown. In my opinion the current legal framework of KNF’s supervision ensures the safety of the financial market, because KNF’s practical approach is aimed at this factor. The requirement of preparing and having the prospectus accepted can be perceived as a major barrier in obtaining the assets by issuer. The EU regulation that is being proposed, is intended to open the market for small and medium companies, however in my opinion it can not be seen as a remedy to the problems of Polish issuers. The upcoming EU regulation is analogous to Directive 2003/71/EC and The Act on Public Offering, Conditions Governing the Introduction of Financial Instruments to Organised Trading, and Public Companies in the field that raises doubts about the activity of KNF. Moreover the level of financial penalty (especially in conjunction with the penalties for infringement of informational obligations) is not properly adjusted to the state of the Polish market, which could lead to some issuers refraining from obtaining new assets on the stock exchange. The layout of this dissertation is intended to reveal all of the aspects of public administration’s supervision over the primary trading of shares. This thesis was divided into five chapters in which the following issues were described: overview of primary trading of shares; prospectus as a fundamental act for offering the shares, that has to be approved by KNF’s administrative decision; KNF’s authority in the process of public offerings; the role that both KNF and GPW (Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie – Warsaw Stock Exchange) have in public offerings of shares. The final chapter sums up the above mentioned issues in relation to the supervisory framework set up in the Constitution and the upcoming EU regulation and answers the research questions.